Το Tvzeb είναι μια πειραματική προσπάθεια για μια κατασκευή βιώσιμης αρχιτεκτονικής, «μηδενικής ενέργειας», προσωρινή και αντιστρέψιμη, αποτέλεσμα της συνεργασίας του στούντιο αρχιτεκτόνων Traverso-Vighy με το Τμήμα Τεχνικής Φυσικής του Πανεπιστημίου της Πάδοβας, που παρακολουθεί το όλο εγχείρημα. Εδώ θα δούμε το συγκεκριμένο παράδειγμα ενός εργαστηρίου αρχιτεκτονικής, φωλιασμένου σ’ έναν δασώδη λόφο, μερικά χιλιόμετρα απ’ το ιστορικό κέντρο της πόλης Βιτσέντζα της Ιταλίας.

Οι στόχοι αυτού του έργου ήταν να δημιουργηθεί ένα κτήριο με χαμηλές επιπτώσεις στο περιβάλλον, από ανακυκλώσιμα υλικά, που μπορεί εύκολα ν’ αποσυναρμολογηθεί στο τέλος του κύκλου ζωής του, ο δε χώρος να αποδοθεί πάλι στο αρχικό του περιβάλλον. Το κτήριο αυτό (190 τ.μ.) θα είναι ενεργειακά αυτόνομο, με χρήση ηλιακής, γεωθερμικής ενέργειας και καύση ξύλων για τις ενεργειακές του ανάγκες, εκπληρώνοντας έτσι την ευρωπαϊκή οδηγία 2010/31/ΕΕ, που καθορίζει ότι όλα τα νέα (δημόσια) κτήρια μετά το 2020 πρέπει να είναι ενεργειακά αυτάρκη.

Όλα τα υλικά και κομμάτια του κτηρίου είναι προκατασκευασμένα εκτός εργοταξίου και συναρμολογήθηκαν μετά στο εργοτάξιο.

Η προκατασκευή σχεδόν όλων των ξύλινων, γυάλινων και μεταλλικών στοιχείων ήταν αποτέλεσμα χρήσης εργαλειoμηχανών τύπου CNC (Computer Numerical Control). Αυτό αποτέλεσε εγγύηση ακρίβειας, ποιότητας και μικρού χρόνου κατασκευής – περίπου 4 μήνες, χωρίς τις εκσκαφές. Όλο το κτήριο υλοποιήθηκε με τη συνεργασία τοπικών εταιρειών (σε ακτίνα 70 χλμ.), από ανακυκλώσιμα υλικά. Χρησιμοποιήθηκαν, π.χ., υλικά εσωτερικά και εξωτερικά, χωρίς τελειώματα ή βερνίκια, επιτρέποντας έτσι τη φυσική γήρανση και οξείδωση σαν ποιότητα του κτηρίου. Τα πάνελ μόνωσης έγιναν από 2 στρώσεις (90 χιλ. πάχος) πλήρωσης ίνες πολυεστέρα από 40.000 ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια.

Ο προσανατολισμός του κτηρίου είναι τέτοιος ώστε να επωφελείται από τη θέση του ήλιου χειμώνα καλοκαίρι για θέρμανση, αερισμό και φωτισμό. Οι χρήστες του κτηρίου απολαμβάνουν τη θέα του δάσους, τις εποχιακές και κιρκαδικές αλλαγές φωτός.

Η εσωτερική θερμοκρασία συμπληρώνεται από αυτόματους αισθητήρες που ανοιγοκλείνουν μετρώντας τον φυσικό αερισμό του χώρου. Στη στέγη υπάρχουν 16 φωτοβολταϊκά πάνελ που παράγουν 5,6 kWh ενέργεια, καλύπτοντας τις ανάγκες του κτηρίου. Επίσης υπάρχει μια γεωθερμική αντλία θερμότητας, με χρήση ενός υπόγειου σωλήνα μήκους 40 μ., σε βάθος 1,5 μ., που ελέγχει τη ροή του αέρα και του νερού.

Το κτήριο βασίζεται στον φυσικό φωτισμό (σε σχήμα «χωνιού φως ημέρας»), που συμπληρώνεται από μια σειρά από χωνευτές ράβδους LED στο δάπεδο, και συνδυάζει φως από τρεις πηγές, παρακολουθώντας την πορεία του ήλιου, το εξωτερικό φάσμα φωτός και τους βαθμούς θερμοκρασίας χρωμάτων.

Τέλος, χρειάζεται παραπέρα διερεύνηση για το κόστος κατασκευής ανά τ.μ., καθώς και για τη διαθεσιμότητα μαζικής παραγωγής και επιλογής για ευρύτερες λαϊκές ανάγκες.                                         [ www. tvzeb.org]

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην  Περιοδική έκδοση “αρχιτέκτονες”, τεύχος 07, Νοέμβριος 2013