H Eπιτροπή Επιλογής Επιτρόπου για την 14η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας συνεδρίασε τη Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου 2014, την Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου 2014, και τη Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2014.

Κατα την πρώτη συνεδρίαση, τα μέλη παρέλαβαν από τη Γραμματεία φωτοαντίγραφα της προκήρυξης, της δήλωσης του Διευθυντή της 14ης Biennale κ. Rem Koolhaas για το θέμα της, και των εικοσιεπτά προτάσεων που υπεβλήθησαν από τους ακολούθους:

1. Ανδρέας Γιακουµακάτος, Βασίλης Μιστριώτης
2. Ιορδάνης Στυλίδης
3. Μαριάννα Ρέντζου, Κωνσταντίνος Πανταζής
4. Νίκος Βρατσάνος, Νάντια Κούλα, Απόστολος Καρακάσης
5. Ιωάννης ∆έδες, Γεώργιος Γερακιανάκης
6. Μιχαήλ Προβελέγγιος, Ευγενιά Μαντά, Ιωάννα Χαλάτση, Ανί Κρικοριάν
7. Peter Eisenman, Panayotis Pangalos
8. Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Κώστας Τσιαµπάος
9. Σεβαστή Βαρδούλη, Ευγενία Τσαγκαράκη, Φοίβος Καλλίτσης
10. Τσαµπίκος Πετράς, Στυλιανός Τσαπάρας
11. ∆ήµητρα Μαράντη, Ελένη Μήτακου, Στεργία Σαραντοπούλου, Αγγελική-Βσιλική Σιδέρη
12. Ακριβή Αναγνωστάκη, Νίκος Πατσαβός
13. Ιωσήφ ∆ακορώνιας-Μαρίνα
14. Ζαµπέλη Έλενα, Χρυσανθοπούλου Κατερίνα
15. Νίκος Καλογήρου, Κώστας Νικολαϊδης
16. Ερµής Χαλβατζής
17. Μαρία Αγκούτογλου, Γιώργος Ανδρεαδάκης, Άρτεµις Γιαβάσογλου, Αικατερίνη Καρυτιανού, Βασιλική Παναγιωτοπούλου, Βασίλειος Σταυρόπουλος, Κωνσταντίνος Χροναίος
18. Μανώλης Ηλιάκης, Φίλιππος Φωτιάδης
19. Ανδρέας Λαµπρόπουλος
20. Θανάσης Μουτσόπουλος
21. Αριστείδης Αντονάς, Κατερίνα Κουτσογιάννη, Ελίνα Αξιώτη, Γιαννίκος Βασιλούλης, Εύη Σουγκάρα, Ελένη Σπυριδάκη
22. Ευαγγελία Χρυσικού, Αντιγόνη Κατσάκου
23. Βαγγέλης Ανδρεαδάκης, Σήφης Φανουράκης, Νίκος Πέπας, Βασίλης Περπυράκης, Βαγγέλης ∆ερεδάκης, Γιάννης Λύδης, Ειρήνη Αρχοντάκη
24. Ορέστης Αργυρόπουλος, Νίκη ∆ηµοπούλου, Μαριλίνα Μεταξογένη, Αλεξάνδρα Παπαγιάννη, Χρυσόστοµος Τσιµουρδάγκας
25. Γιάννης Αίσωπος
26. Stephan Buerger, ∆ήµητρα Κατσώτα, Πέτρος Μπαµπασίκας, Νίκος Σµυρλής
27. ∆ιονύσης Σοτοβίκης

Αφού προχώρησαν σε έλεγχο των τυπικών στοιχείων, έκαναν δεκτές και τις εικοσιεπτά. Μετά από ανταλλαγή απόψεων κατέληξαν στα ακόλουθα κριτήρια επιλογής:

1. Ανταπόκριση στο θέμα της Biennale
2. Πληρότητα και σαφήνεια πρότασης
3. Ερευνητική πρωτοτυπία και εννοιολογική συνοχή
4. Μουσειολογική και μουσειογραφική προσέγγιση
5. Γενική και ειδική εμπειρία του υποψήφιου επιμελητή
6. Επικοινωνιακή δυναμική

Στη συνέχεια προχώρησαν στην ανάγνωση και τον σχολιασμό των προτάσεων που υποβλήθηκαν.

Κατά τη δεύτερη συνεδρίαση τα μέλη προχώρησαν σε ομαδοποίηση των εννοιολογικά συγγενών προτάσεων και σε συγκριτική αξιολόγησή τους με βάση τα προηγούμενα κριτήρια, και κυρίως τα 1, 2 και 3. Κατά την πρώτη αξιολόγηση επελέγησαν για περαιτέρω συζήτηση ως αρτιότερες μεταξύ των ομάδων ομοειδών προτάσεων οι 1, 3, 4, 7, 8, 12, 14, 15, 16, 19, 20, 21, 25 και 26.

Στη συνέχεια τα μέλη της επιτροπής προχώρησαν σε περαιτέρω μελέτη των προκριθεισών δεκατεσσάρων προτάσεων και σε σχολιασμό τους με βάση τα προηγούμενα κριτήρια και πρόσθετη έμφαση στα κριτήρια 3 και 4. Κατά τη δεύτερη αξιολόγηση επελέγησαν για περαιτέρω συζήτηση οι προτάσεις 1, 3, 7, 8, 15, 21, 25 και 26. Κατόπιν προχώρησαν σε περαιτέρω αξιολόγηση των 8 αυτών προτάσεων με βάση το σύνολο των κριτηρίων και επέλεξαν για περαιτέρω συζήτηση τις προτάσεις 3, 7, 21, 25 και 26. Στην τρίτη συνεδρίαση τα μέλη της επιτροπής συζήτησαν εκ νέου τις προτάσεις 3, 7, 21, 25 και 26.

Η πρόταση 3, με τίτλο ‘Double Modern’, επιχειρεί να κατασκευάσει το δίπολο ‘κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και πολυκατοικία’ ως μοντέρνο interface μέσα από την ανάδειξη δομικών ομοιοτήτων και διαφορών και την εικονογράφησή του με παραδείγματα τυπικών και ακραίων δειγμάτων των δύο κατηγοριών.

Η πρόταση 7, με τίτλο ‘Fundamentals: Greek and Roman Space in 1914-2014 – A Dialogue’ αντλεί από τον παραδειγματικό χαρακτήρα επιλεγμένων αρχιτεκτονικών μνημείων που εισάγονται σε διαλεκτική αντιπαράθεση, προκειμένου να αναδείξει θεμελιακά στοιχεία της ιστορικής αρχιτεκτονικής ως πηγές του διεθνούς μοντερνισμού και της αρχιτεκτονικής του 20ου και του 21ου αιώνα. Η πρόταση υποστηρίζεται από ομάδα διαπρεπών συνεργατών και εκτιμάται ότι διαθέτει εξαιρετική επικοινωνιακή δυναμική.

Η πρόταση 21, με τίτλο ‘Λειτουργία των ερειπίων / The Ruin and the Function’, παρουσιάζει αρχαίο και νεότερο υλικό, του οποίο γίνεται αρχαιολογική διαχείριση, με στόχο να αναδειχθεί η ένταση μεταξύ του ενίοτε αχρηστευμένου αστικού υποβάθρου και τω νέων καταστάσεων που αυτό υποδέχεται, ως υλική συνθήκη της νέας ελληνικής πόλης.

Η πρόταση 25, με τίτλο ‘Tourism Landscapes: Remaking Greece’, επικεντρώνεται στη συμβολή του τουρισμού, κύριας και εξωστρεφούς οικονομικής δραστηριότητας της χώρας, ως κεντρικού παράγοντα στην ετερότροπη εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και αρχιτεκτονικής ( εισαγωγή μοντερνισμού, διατήρηση κληρονομιάς, μεταμοντέρνα εικονογραφία, αειφορία, κλπ). Η συγκεκριμένη θεματική χρησιμοποιείται αφ΄ενός ως εργαλείο ανάγνωσης της παλαιότερης και πρόσφατης αρχιτεκτονικής και συγχρόνως ως υπόβαθρο για την ανάπτυξη σύγχρονης έκφρασης, επιλογή από τις οποίες παρουσιάζεται στην έκθεση.

Η πρόταση 26, με τίτλο ‘β ΒΕΤΑ’, αναδεικνύει το μοντερνιστικό Dom-ino με την έμφαση στην υλική υπόστασή του ως γενετικό κύτταρο της μεσογειακής πόλης και την ερειπιώδη εκδοχή του εκτός συμφραζομένων ως δυνάμει παράγοντα νέας αρχιτεκτονικής στο σύγχρονο ψηφιακό κόσμο.

Μετά από περαιτέρω συζήτηση η επιτροπή διαπιστώνει ότι οι προτάσεις 7, 25 και 26 ανταποκρίνονται πληρέστερα των άλλων στα έξι κριτήρια που έχουν τεθεί. Μεταξύ αυτών, η πρόταση 25, με συντάκτη τον Γ. Αίσωπο και με ευέλικτη ομάδα συνεργατών, προβαίνει σε αρτιότερο συγκερασμό των δύο όψεων του θέματος, όπως προτείνεται από τον διευθυντή της Biennale, δηλαδή του ιστορικού με το σύγχρονο σχεδιαστικό μέρος, χωρίς να υστερεί ως προς τα λοιπά κριτήρια έναντι των άλλων δυό εξαιρετικών προτάσεων, και ως εκ τούτου ο Γ. Αίσωπος προτείνεται για τη θέση του εθνικού επιτρόπου για την Ελληνική συμμετοχή στη 14η Βiennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας.

Aθήνα, 20-1-2014

Τα μέλη της επιτροπής

Γεώργιος Α. Πανέτσος
Μέμος Φιλιππίδης
Δαμιανός Αμπακούμκιν