Αρχιτεκτονική

Πάρκο Gezi

1| Το 1806 οικοδομήθηκαν οι στρατώνες Topçu. Το μεγάλο σε έκταση κτήριο είχε αρχιτεκτονικές επιρροές από οθωμανικά, ρωσικά και ινδικά στοιχεία.

pe03_stadium gezi

2| Το 1921 η εσωτερική αυλή του μετατράπηκε στο στάδιο Taksim, χωρητικότητας 8.000 θέσεων, το οποίο χρησιμοποιούνταν για αγώνες ποδοσφαίρου, πυγμαχίας και στίβου, συναυλίες κλασικής μουσικής κ.λπ.

pe03_armeniko nekrotafeio

3| Έως το 1930, πλησίον των στρατώνων βρισκόταν το αρμενικό νεκροταφείο Pangalti (από το 1560). Οι πανάκριβες μαρμαρόπλακες, με την κατάσχεσή του, πουλήθηκαν ή χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του πάρκου Inönü και της πλατείας Eminönü.

pe03_map gezi old

4| Το 1936 ο Kemal Atatürk κάλεσε τον Γάλλο αρχιτέκτονα-πολεοδόμο Henri Prost, και τελικά αποφασίστηκε, στο πλαίσιο της αναδόμησης της πόλης, να κατεδαφιστούν οι στρατώνες για να δημιουργηθεί το «Πάρκο Νο 2». Το έργο ολοκληρώθηκε το 1943 και στα εγκαίνια ονομάστηκε πάρκο Inönü (σχέδιο του αρχιτέκτονα Jacques Pervititch).

pe03_gezi_dscn2102

5| Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου και την οικιστική ανάπτυξη, η έκτασή του μειώθηκε και κατέληξε στο σημερινό πάρκο Gezi.

pe03_gezi park proposal new

6| Η πρόταση ανάπλασης της πλατείας Taksim και του πάρκου Gezi (έκτασης 35.000 τ.μ.) εγκρίθηκε από την ισλαμιστική κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 2012. Μεταξύ άλλων, προβλέπει την κατασκευή στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται το πάρκο Gezi (καθιερωμένος χώρος αναψυχής, διοργάνωσης πολιτιστικών δρωμένων κ.ά.) ενός ομοιώματος των παλαιών οθωμανικών στρατώνων, που θα περιλαμβάνει εμπορικό κέντρο και πολυτελή διαμερίσματα.

pe03_2013_0528_gezi-parki

7| Οι μπουλντόζες έχουν αρχίσει να καταστρέφουν το πάρκο.

Turkish riot policeman uses tear gas during a protest in central Istanbul

8| Από αυτήν τη φωτογραφία ξεκίνησαν όλα. Η «γυναίκα με τα κόκκινα» –όπως την ξέρουμε όλοι– είναι η Ceyda Sungur, καθηγήτρια στο Τμήμα Πολεοδομίας και Χωροταξίας του Πολυτεχνείου Κωνσταντινούπολης. Είχε μεταβεί στο πάρκο μαζί με μια ομάδα –συναδέλφων της και φοιτητών– προκειμένου να το σώσουν από τους εκσκαφείς. Σε επιστολή την οποία υπέγραψε τόσο εκείνη όσο και άλλα μέλη της Αρχιτεκτονικής Σχολής αναφέρει: «Όλες αυτές οι εκ των άνω αποφάσεις, που αγνοούν το σχεδιασμό και τις αρχές διαχείρισης του αστικού περιβάλλοντος, δεν έχουν την έγκριση των πολιτών της Κωνσταντινούπολης. Δεν τις αποδεχόμαστε».

[Έρευνα: O. Σημαιοφορίδου]


Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην  Περιοδική Έκδοση, τεύχος 03, Ιούνιος 2013