ΕλΕΜ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

ΘΕΜΑ 4^ο: ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

Συνάδελφοι,

στην παρούσα ζοφερή συγκυρία με το προσχέδιο Κατρούγκαλου, ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ όπως και όλες οι συλλογικότητες των επιστημόνων ασφαλισμένων στο ΕΤΑΑ και κυρίως το ΤΕΕ απαιτείται να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να στήριξει την μόνη διέξοδο για τον κλάδο που είναι ένα Αυτόνομο και Αυτοδιοίκητο ΕΤΑΑ εντός του Εθνικού Ασφαλιστικού Συστήματος.

Την πρόταση αυτή έφερε προς ψήφιση εγκαίρως με εισήγησή της στην Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ της 01.11.2015, η Επιτροπή Ειδικού Σκοπού για το Ασφαλιστικό, επικαιροποιώντας παλαιότερη που είχε ψηφιστεί από την Α/ΤΕΕ από Δεκεμβρίου 2014. Η επικαιροποίηση αυτή είχε ως στόχο, το σώμα να περάσει από μία μαξιμαλιστική θέση για ένα αυτόνομο ΤΣΜΕΔΕ σε ένα αυτόνομο ΕΤΑΑ που είναι ήδη μια διοικητική πραγματικότητα για 8 χρόνια και κυρίως επειδή οι συνθήκες προϊδέαζαν το ζοφερό σενάριο της ενοποίησης σε ένα ταμείο που ακουλούθησε. Ωστόσο η επικαιροποίηση αυτή που βρίσκει σύμφωνη σε μεγάλο βαθμό και την ΕλΕΜ ως την τελευταία αξιόπιστη γραμμή αμύνης, δεν υπερψηφίστηκε όπως και καμία άλλη, καθώς το σώμα τον Νοέμβριο του 2015, μάλλον δεν είχε ακόμα αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης ή περί άλλα τύρβαζε.

Όταν κατατέθηκε το προσχέδιο Κατρούγκαλου και μετά τις συνεχείς από τον Νόεμβριο φορτικές πιέσεις της ΕλΕΜ για κινητοποίηση και ειδικότερα του Θ. Σεραφίδη στην ΔΕ του ΤΕΕ, έγινε αντιληπτό σε όλους ότι πρόκειται περί καταστροφής, με δήμευση τόσο του πενιχρού εισοδήματός μας σε ύψος άνω του 70% όσο και της συνολικής περιουσίας του ΤΣΜΕΔΕ και του ΕΤΑΑ, το TEE αντέδρασε, με ομόφωνη απόφαση της Αντιπροσωπείας του την 08.02.2016 ως εξής: (1) Να ζητηθεί η απόσυρση των προτάσεων για το νέο ασφαλιστικό από την κυβέρνηση, (2) Να αποσυρθεί το ΤΕΕ από τον διάλογο έως την απόσυρση των προτάσεων αυτών και (3) Να συνεχισθούν και να κλιμακωθούν οι κινητοποιήσεις.

Συνάδελφοι,

τα δομικά στοιχεία του συστήματος δείχνουν ότι το ΕΤΑΑ είναι ακόμα ένα βιώσιμο ταμείο που μπορεί θα αποτελέσει ξανά, αντί για «βραχνά», τον βασικό βραχίονα στήριξης των ασφαλισμένων του, υπό την βασική προϋπόθεση να παραμείνει αυτόνομο εντός του Εθνικού Ασφαλιστικού Συστήματος, ώστε να του δοθεί η δυνατότητα να εφαρμόσει τις απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις που έχει επεξεργαστεί η επιτροπή (βλέπε κατωτέρω), με στόχο να ελαφρύνει τους ασφαλισμένους του από τα δυσβάστακτα βάρη που τους έχουν εξοντώσει και να προσφέρει στους νέους την δυνατότητα εισόδου στο επάγγελμα και όσους το ασκούν την παραμονή τους, σταματώντας την συνεχή διαρροή και βελτιώνοντας τους δείκτες της βιωσιμότητάς του.  Αλλιώς μέσα στον «μεγάλο κουβά» θα στηρίξει για ένα-δύο χρόνια με το αποθεματικό του το σύστημα των ταμείων που οι ίδιες οι κυβερνήσεις καταβαράθρωσαν και κατόπιν θα ακολουθήσει την προδιαγεγραμμένη τύχη τους.

Ωστόσο αυτή η μοναδική πλέον διέξοδος ως βασική διεκδίκηση φαίνεται να χωλαίνει. Στο πλαίσιο διαφόρων κινητοποιήσεων μερικές συλλογικότητες συναδέλφων έχουν αυτονομηθεί και άλλες στο όνομα της επίλυσης του συνολικού εθνικού ασφαλιστικού συστήματος προσφέρουν βούτυρο στο ψωμί της κυβέρνησης, που ο άμεσος στόχος της είναι η αρπαγή των αποθεματικών και της περιουσίας μας με την αποκαλούμενη ενοποίηση των ταμείων και ο έμμεσος η συρρίκνωση στο ελάχιστο του κλάδου των ελευθέρων επαγγελματιών επιστημόνων της χώρας και η βίαιη υπαλληλοποίησή τους (αν βρουν δουλειά) με μισθούς πείνας.

Από την άλλη πλευρά το ΤΕΕ και ο Πρόεδρός του, στο πλαίσιο του συντονισμού των δράσεων και της αναζήτησης κοινωνικών συμμαχιών φαίνεται να έχει χάσει τον έλεγχο, ανοίγοντας ένα χαοτικό διάλογο περί διεκδικήσεων με ανόμοιους κλάδους που δεν έχουν καμία σχέση με το ΕΤΑΑ, θολώνοντας το τοπίο και δίνοντας λάθος μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να οργιάζουν οι φήμες ότι κάποιοι διαβουλεύονται κάτω από το τραπέζι με το υπουργείο, παρά την απόφαση της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ είτε για δημιουργία επαγγελματικού ταμείου (νπιδ) είτε για την απόσπαση σε ξεχωριστό ταμείο του κλάδου επικουρικής ασφάλισης και του εφάπαξ (νπδδ) για να μην χαθούν οι «καρέκλες» στα αντίστοιχα ΔΣ, εμπλέκοντας ως αιτιολογία σε αυτό το μόρφωμα το ζήτημα της Εγγυοδοσία, την Τράπεζα Αττικής και άλλα τέτοια επικοινωνιακού κυρίως χαρακτήρα τερτίπια που ωστόσο, κλονίζουν στην σημαντικότερη στιγμή του αγώνα το εύθραυστο μέτωπο των επιστημόνων ασφαλισμένων στο ΕΤΑΑ, που συνέστησε το ίδιο το ΤΕΕ, συρόμενο πίσω από τις εξελίξεις.

Για αυτό κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου και ενημερώνουμε τους συναδέλφους ότι αν κάποιοι απεργάζονται τέτοιες μεθοδεύσεις θα μας βρουν απέναντί τους, με όσες δυνάμεις διαθέτουμε.

Πρόταση της ΕλΕΜ

(επί τη βάσει της ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ της Επιτροπής Ειδικού Σκοπού της Α/ΤΕΕ για το Ασφαλιστικό, από τα μέλη: Βασιλείου Θ., Γαμβρίλης Ι., Κυριακόπουλος Ι., Μούζιος Π., Πετρόπουλος Δ., Πουλάκης Μ., Φιλιππής Δ.)

 Εισαγωγή

Η πρόθεση της κυβέρνησης για ενοποίηση όλων των ΦΚΑ σε ένα φορέα, επί τη βάσει του ν. 4336/2015 (3ο μνημόνιο) και οι συντριπτικά αρνητικές επιπτώσεις των ν.3655/2008, ν.3863/2010, ν.3986/2011, ν.4093/2012 καθώς και η ψήφιση του νόμου με τα περιβόητα 48 προαπαιτούμενα, μεταξύ των οποίων και η κατάργηση των άρθρων 38 και 39 του ν.4331/2015, που η εφαρμογή τους, παρείχε ψήγματα ανακούφισης σε χιλιάδες συνασφαλισμένους μας και ταυτόχρονα μεγαλύτερη εισπραξιμότητα στο Ταμείο, καθιστά αυταπόδεικτο τον παραλογισμό και τις ιδεοληπτικές εμμονές με βάση τις οποίες προσδιορίζεται νομοθετικά η ζωή και η προοπτική χιλιάδων ασφαλισμένων. Η ευθύνη βαρύνει τόσο τους δανειστές και τις βάρβαρες πολιτικές που προωθούν, όσο και τις κυβερνήσεις που τις υλοποιούν. Από τα παραπάνω προκύπτει αβίαστα ότι είμαστε πλέον στο «και πέντε» της εξαφάνισης του Ταμείου μας, της εξόντωσης των ασφαλισμένων του και της ολοκληρωτικής αρπαγής των αποθεματικών και της περιουσίας του που έχουν συσσωρεύσει, σε ότι αφορά στην ογδοντάχρονη ιστορία ΤΣΜΕΔΕ, αποκλειστικά οι Μηχανικοί.

Συνεπώς το καίριο ζήτημα είναι η αποτροπή της ενοποίησης του ΕΤΑΑ στην μαύρη και η υλοποίηση μιας σειράς αναγκαίων νομοθετικών παρεμβάσεων που θα αντιστρέψουν τη συνεχιζόμενη «αιμορραγία» φυγής ασφαλισμένων και συσσώρευσης οφειλών άρα απώλειας εσόδων, παράγοντες που οδηγούν πολύ γρήγορα στην καταστροφή του Ταμείου και την πλήρη διάψευση της προσδοκίας χιλιάδων ασφαλισμένων για αξιοπρεπή σύνταξη και παροχές.

Α. Αποτροπή ενοποίησης, Ανεξάρτητο και Αυτόνομο ΕΤΑΑ εντός του ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Δεν χρειάζεται κάποια πρόσθετη επιχειρηματολογία για τα καταστροφικά αποτελέσματα που θα επιφέρει πιθανή ενοποίηση. Στον αντίποδα της δέσμευσης του 3ου μνημονίου ν.4336/2015 προτείνουμε:

α. Ενοποίηση όλων των επιμέρους φορέων που έχουν ανεξάρτητη ένταξη στο ΕΤΑΑ δηλαδή ΤΑΣ, ΤΠΕΔΕ, ΤΠΔΑ, ΤΥΔΕ, ΤΥΔΠ, ΤΥΔΘ, ΤΠΔΕ στον αντίστοιχο βασικό τομέα δηλαδή ΤΑΝ, ΤΣΜΕΔΕ και ΤΣΑΥ.

β. Συγχώνευση όλων των περιφερειακών Τμημάτων και Γραφείων των τριών Τομέων και κατάργηση όσων έχουν στην ευθύνη τους περιορισμένο αριθμό ασφαλισμένων που εξυπηρετούν και ταυτόχρονα περιορισμένες αρμοδιότητες.

γ. Δημιουργία ενιαίου Οργανισμού που θα καλύπτει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις ενός πραγματικά ενιαίου ΕΤΑΑ και των τριών Τομέων του με στόχο τις ενιαίες διοικητικές λειτουργίες: λογιστική λειτουργία, διαχείριση της περιουσίας κτλ.

δ. Πλήρης ηλεκτρονική υποδομή, ενιαία για τους τρεις Τομείς του, που θα καλύπτει όλες τις δραστηριότητες συναλλαγής του Ταμείου με τους ασφαλισμένους, π.χ. εισφορές, παροχές, περιουσία, προμήθειες, διεκπεραίωση αλληλογραφίας, ενστάσεις κτλ. Μια πλήρης ηλεκτρονική υποδομή θα καλύψει επαρκώς και τις όποιες ανάγκες ασφαλισμένων περιφερειακών που όπως προτάθηκε παραπάνω θα καταργηθούν.

ε. Ενιαιοποίηση για τους τρεις Τομείς, ασφαλιστικών κλάδων, εισφορών, παροχών, ηλικιακών ορίων θεμελίωσης σύνταξης, παροχών σε χρήμα κτλ.

στ. Επανεξέταση των λεγόμενων «κοινωνικών πόρων» που υπάρχουν σήμερα και προβλέπεται η κατάργησή τους καθώς και αυτών που έχουν ήδη καταργηθεί. Ως αποτέλεσμα της επανεξέτασης για όσους δεν τεκμαίρεται ότι πρόκειται για «κοινωνικούς πόρους» να διεκδικηθεί η παραμονή τους, καθώς και η επαναφορά γι αυτούς που έχουν καταργηθεί.

ζ. Διατήρηση της οικονομικής αυτοτέλειας της περιουσίας κάθε Τομέα, ανεξάρτητα από την ενιαία διαχείριση και αξιοποίηση της, καθώς και από τη δυνατότητα εσωτερικά στο ΕΤΑΑ δανειοδότησης μεταξύ των Τομέων για κάλυψη αναγκών που ήδη προβλέπεται και επιβάλλεται στα πλαίσια της αυτονόητης αλληλεγγύης και του ενιαίου συμφέροντος των ασφαλισμένων και του ΕΤΑΑ.

η. Διατήρηση των τριών Τομέων, με αρμοδιότητες την εξέταση και εκδίκαση κάθε είδους ενστάσεων και αιτήσεων θεραπείας των ασφαλισμένων ευθύνης τους, συνεχείς βελτιωτικές παρεμβάσεις (σε συνεννόηση και συμφωνία με το ΔΣ του ΕΤΑΑ) στις καθημερινές συναλλαγές των ασφαλισμένων καθώς και εισηγήσεις – προτάσεις στο ΔΣ του ΕΤΑΑ για το σύνολο των δραστηριοτήτων.

Β. Νομοθετικές παρεμβάσεις.

Οι βασικές διαπιστώσεις που επιβάλλουν νομοθετικές παρεμβάσεις για την ανάσχεση της αρνητικής πορείας του Ταμείου είναι:

α. Δραματική απομείωση του αποθεματικού κεφαλαίου του Ταμείου από την κλοπή του PSI, ύψους 2,6 δις για το ΕΤΑΑ, εκ των οποίων 1,8 δις για το ΤΣΜΕΔΕ.

β. Γιγάντωση της οφειλής του Κράτους από την τριμερή χρηματοδότηση των ΦΚΑ (Ν. 2084/92) ύψους μεγαλύτερου του 1 δις € και η πλήρης απόσυρση της συμμετοχής του ακόμα και από το πενιχρό βοήθημα των 360 € (Ν. 3863/10).

γ. Κατάργηση πόρων του Ταμείου με το πρόσχημα των «κοινωνικών πόρων».

δ. Δραματική επιδείνωση της σχέσης ασφαλισμένων/συνταξιούχων, παραμέτρου κρίσιμης για τη βιωσιμότητα του Ταμείου. Ενδεικτικά κατά την περίοδο της ενοποίησης η σχέση αυτή ήταν: (1) ΤΣΜΕΔΕ 7,2: 1, το 2015 η σχέση είναι περίπου 4 : 1 (2) ΤΣΑΥ 5 : 1, το 2015 η σχέση είναι περίπου 3,5 : 1 (3) Ταμείο Νομικών 3 : 1, το 2015 η σχέση είναι περίπου 2,5 : 1 ε. Η δραματική οικονομική καθίζηση, η τεράστια ανεργία (κυρίως νέων επιστημόνων), η μαζική μετανάστευση (κυρίως Μηχανικών και Γιατρών), η σχεδόν καθολική επέκταση της ελαστικοποίησης της μισθωτής εργασίας (μπλοκάκια), έχουν δημιουργήσει μεγάλες εισπρακτικές απώλειες στο Ταμείο και ταυτόχρονα δυσβάστακτες οφειλές που με τα τοκογλυφικά πρόστιμα καθιστούν αδύνατη την αποπληρωμή τους, με συνέπεια τη συνεχή μαζική έξοδο από την ασφάλιση χιλιάδων και τη συσσώρευση τεράστιων ποσών οφειλής που δεν θα εισπραχθούν ποτέ από το Ταμείο, δημιουργώντας ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. στ. Οι παράλογες αυξήσεις που επέβαλε ο Ν. 3986/11 επιτείνουν τη ζοφερή πραγματικότητα που περιγράφηκε στο προηγούμενο σημείο και οδηγούν το Ταμείο στην πλήρη κατάρρευση, αυξάνοντας τη φυγή (με διάφορους τρόπους) ασφαλισμένων από το Ταμείο.

Από τα ανωτέρω συνάγεται η ανάγκη για ριζική αλλαγή στον τρόπο καθορισμού των εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ με στόχο την αντιστροφή της διαρροής και συσσώρευσης χρεών που να αντιστοιχίζεται με την πραγματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις θα διατηρηθεί σε μικρό ή μεγάλο βαθμό τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία. Η πρόταση περιγραμματικά διαρθρώνεται ως εξής:

1. Ενιαία καταβολή των εισφορών ανά τρίμηνο με δυνατότητα καταβολής χωρίς καμία επιβάρυνση μέχρι το τέλος του επόμενου του τριμήνου μήνα.
2. Καθορισμός ενός ενιαίου ετήσιου ποσού εισφοράς που θα καλύπτει την ασφάλιση ιδιότητας, την υγειονομική περίθαλψη και την ασφαλιστική ενημερότητα ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη επαγγελματική δραστηριότητα των ασφαλισμένων και αντίστοιχα ένα ανάλογο ποσό συντάξιμης παροχής. Ενδεικτικά θα μπορούσε να προσδιοριστεί στο 1/4 περίπου του σημερινού μέσου όρου των ετήσιων εισφορών ΕΕ δηλαδή περίπου 1000 – 1200 €. Προφανώς η αναλογιστική μελέτη είναι αυτή που θα καθορίσει το ακριβές ποσό και τις λοιπές παραμέτρους υλοποίησης του. Για τον προσδιορισμό των εισφορών πάνω από το ελάχιστο βασικό, θα καθοριστεί κλιμακούμενο ποσοστό σε συνάρτηση με τα πραγματικά εισοδήματα του ασφαλισμένου από την άσκηση του επαγγέλματος.
3. Είναι προφανές ότι η παραπάνω αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των ΕΕ από μόνη της δεν αρκεί να οδηγήσει στην αντιστροφή της κατάστασης των συσσωρευμένων οφειλών προς το Ταμείο που υπολογίζονται σε μερικές εκατοντάδες εκ. €, καθώς και του σημαντικού αριθμού οφειλετών εκτός ρύθμισης. Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που σχετίζονται με ευνοϊκές ρυθμίσεις για αποπληρωμή οφειλών απέδειξαν ότι δόθηκε η δυνατότητα σε ένα μέρος οφειλετών να ενταχθούν σε αυτές και στο Ταμείο να διευθετήσει την είσπραξη μέρους των οφειλών (εδώ αναδεικνύεται ο παραλογισμός της πρόσφατης κατάργησης των άρθρων 38 και 39 του ν.4331/2015), απαιτείται συνεπώς μια πιο «γενναία» νομοθετική παρέμβαση ρύθμισης οφειλών, προκειμένου να συμπεριλάβει το σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων που παραμένουν λόγω οικονομικής αδυναμίας ακόμη εκτός ρύθμισης. Βασικές παράμετροι της προτεινόμενης ρύθμισης είναι: να αφορά οφειλές που έχουν δημιουργηθεί μετά το 2008, περίοδο που ξεκινήσει και διατηρείται η σοβαρή οικονομική κρίση και ο επαγγελματικός μαρασμός του κλάδου. Η μόνη επιβάρυνση που θα καταλογιστεί στο οφειλόμενο κεφάλαιο δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την πρόσοδο των αποθεματικών κοινού κεφαλαίου όπως αυτή διαμορφώνεται ετήσια από την ΤτΕ. Τέλος προκειμένου να ενταχθούν σε ρύθμιση και αυτοί οι ασφαλισμένοι που έχουν αυτά τα χρόνια μηδενικό εισόδημα ή εξαιρετικά χαμηλό (κάτω από τα όρια της επιβίωσης) θα πρέπει να επανέλθει η πρόταση που το ΤΣΜΕΔΕ (τουλάχιστον) είχε προτείνει και περιείχε τη δυνατότητα για την επόμενη τριετία (μέχρι το 2018) με αίτηση τους να εξαιρούνται των τρεχουσών εισφορών, καλύπτοντας μόνο τις δόσεις οφειλής τους. Εξυπακούεται ότι αυτή η επιλογή τους, θα έχει ως συνέπεια τον μη υπολογισμό του αντίστοιχου χρόνου ως συντάξιμου αλλά με δυνατότητα εξαγοράς του στο μέλλον, καλύπτοντας τις προβλεπόμενες εισφορές που δεν κατέβαλαν. Η προϋπόθεση για αυτή την ένταξη είναι ο ετήσιος έλεγχος της φορολογικής τους κατάστασης που θα αποδεικνύει το χαμηλό του εισοδήματος τους. Με την προτεινόμενη ρύθμιση θα δοθεί η δυνατότητα να αποπληρωθούν οφειλές που διαφορετικά δεν διαφαίνεται κατορθωτό με συνέπεια, στο επόμενο χρονικό διάστημα αυτοί οι ασφαλισμένοι να εξωθηθούν εκτός Ταμείου, το δε Ταμείο να μην τις εισπράξει ποτέ. Να διεκδικηθεί η εφαρμογή αντίστοιχης ρύθμισης και αναδρομικά (από το 2008). Για τους έχοντες οφειλές πριν το 2008 να διαμορφωθεί μια βελτιωμένη ρύθμιση της πάγιας.
4. Αναγνώριση της ιδιότητας του ανέργου ελεύθερου επαγγελματία σε συνδυασμό με το χαμηλό εισόδημα, έτσι ώστε να διεκδικηθεί το αντίστοιχο επίδομα ανεργίας καθώς και η καταβολή της αντίστοιχης εισφοράς (όπως προβλέπεται από το σχέδιο κανονισμού), γι αυτούς τους ασφαλισμένους μας, που εξάλλου από 1/1/2011 στα πλαίσια του Ν. 3986/11 θεσμοθετήθηκε και καταβάλλεται ειδική εισφορά στον ΟΑΕΔ για αυτό το σκοπό. Για το θέμα αυτό μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα κάλυψης της ανεργίας και του χαμηλού εισοδήματος μέσω της ενεργοποίησης του Κλάδου Ειδικών Παροχών (θεσμοθετημένου για το ΤΣΜΕΔΕ με το Ν. 3518/06 που επιβεβαιώθηκε με το Ν. 3655/08) διευρυμένου για όλο το ΕΤΑΑ (τους τρεις Τομείς του) με ταυτόχρονη μεταφορά αυτών των ποσών στον Κλάδο αυτό.
5. Κατάργηση του ΚΕΑΟ και διακανονισμός των οφειλών ενδοταμειακά (100 δόσεις κτλ.).
6. Τέλος, οι οφειλές του Κράτους από την τριμερή και η κλοπή του αποθεματικού μας λόγω PSI, παραμένουν ως απαίτηση και διεκδικείται η καταβολή τους με συγκεκριμένο τρόπο και χρονοδιάγραμμα.

Σημείωση: Η επικαιροποιημένη πρόταση συνοδευόμενη από πίνακες και αναλογιστική μελέτη είναι εν εξελίξει από την Επιτροπή Ειδικού Σκοπού της Α/ΤΕΕ για το Ασφαλιστικό. 

ΕλΕΜ – Αρχιτέκτονες

24.02.2016