Η ΕλΕΜ προτείνει 

Άρθρο 10 ΝΟΚ και σχετικές περί κινήτρων  διατάξεις

Κίνητρα για την προστασία του περιβάλλοντος  που   έχουν αποτέλεσμα την μεταβολή θεσμικών πολεοδομικών μεγεθών όπως η κάλυψη η δόμηση και όγκος, δεν πρέπει να περιλαμβάνονται σε έναν «Οικοδομικό κανονισμό» αλλά να προκύπτουν από θεσμοθετημένες διαδικασίες του «Πολεοδομικού Σχεδιασμού».

Η πρόσφατη θεσμοθέτηση του Σ.Ο. (Συντελεστής Όγκου) ως βασικό ελεγχόμενο πολεοδομικό μέγεθος, ήταν πάγιο αίτημα του τεχνικού κόσμου και ιδιαίτερα της αρχιτεκτονικής κοινότητας, καθώς διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό το δημόσιο αγαθό της προστασίας του περιβάλλοντος και διευκολύνει τις αδειοδοτικές διαδικασίες.

Τα ΒΔ του 1955 που επικαλούνται πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις,  καθόριζαν όρους και περιορισμούς δόμησης  και δεν είχαν καμία περιβαλλοντική πρόβλεψη, προφανώς  γιατί και τα μέχρι τότε αντίστοιχα προβλήματα ήταν περιορισμένα έως ανύπαρκτα.

Η ανάπτυξη των αστικών κέντρων σε βάρος του περιαστικού πράσινου, άρχισε να δημιουργεί επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής.

Τομή υπήρξαν οι νόμοι του Στ. Μάνου   και του Α. Τρίτση (1337/83) , που προτάσσουν τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την περιβαλλοντική ενσωμάτωση σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.
Στην βάση αυτής της αντίληψης έρχονται κανονισμοί (υποχρεωτική στάθμευση, ΚΕΝΑΚ κλπ) και κανονιστικοί νόμοι όπως ο ΓΟΚ 85 και ο ΝΟΚ 12 που προσπαθούν να ορίσουν ένα πλαίσιο αντιμετώπισης των βασικών προβλημάτων στα πλαίσια της προστασίας του περιβάλλοντος..
Έγιναν επιλογές, που έγιναν  αποδεκτές από τεχνικό κόσμο και την κοινωνία,   όπως:
– Να προστατεύουμε το περιαστικό πράσινο και να περιορίζουμε την επέκταση του αστικού ιστού.
– Η οικιστική πίεση λόγω αύξησης πληθυσμού , να ενσωματωθεί κατά το δυνατόν στον υφιστάμενο οικιστικό ιστό.
– Η ενσωμάτωση αυτή θα γίνει υποχρεωτικά σε ύψος.
– Να μειωθεί την κάλυψη μέσα στον οικιστικό ιστό (από 70-85-100 % σε 60 %) για να μην σφραγίζεται το έδαφος.
– Για περιοχές ειδικής προστασίας, κυρίως πολιτισμικής, να θεσπίζονται ειδικοί όροι (Πλάκα, Ακρόπολη κλπ)
– Επιβολή μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος των κτηρίων και της ποιότητας των κτηρίων στα πλαίσια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Η πολιτεία επικαλούμενη την οικονομική κατάσταση της χώρας , αρνήθηκε   να αναλάβει το κόστος όλων αυτών των επιλογών και ακολούθησε την διεθνώς επικρατούσα τακτική των ¨κινήτρων¨ (αρ. 10 ΝΟΚ κλπ) που αφορά κυρίως την αύξηση  της επιτρεπόμενης δόμησης.

Η εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν.4067/12 (ΝΟΚ) ως «κίνητρο περιβαλλοντικής αναβάθμισης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές»,  επέφερε τελικά αποτελέσματα που αποκλίνουν από  τον βασικό στόχο και δημιούργησε πολεοδομικές ανισορροπίες με αποτέλεσμα έντονες κοινωνικές αντιδράσεις σε ορισμένες  περιοχές που εφαρμόζεται.

Δεν παραβλέπουμε όμως και το γεγονός ότι συνέτεινε στην αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας σε ορισμένες περιοχές σε μια εποχή που η οικονομική κρίση είχε ισοπεδώσει  το εισόδημα των μηχανικών.

Η επί δεκαετία εφαρμογή του άρθρου 10 και των συναφών με αυτό διατάξεων του ΝΟΚ, οι γνώσεις μας καθώς και η εμπειρία που αποκτήθηκε από όλους εμάς τους ελευθέρους επαγγελματίες της ΕλΕΜ, δίνει πλέον την δυνατότητα της αναγνώρισης των προβληματικών σημείων, η θεραπεία των οποίων  θα εξυπηρετήσει  ουσιαστικά το δημόσιο αγαθό «της προστασίας του περιβάλλοντος» και να δημιουργήσει «ασφάλεια δικαίου» για επενδυτές και μηχανικούς.

Η ίδια γνώση και εμπειρία μας δίνουν  το δικαίωμα ξεπερνώντας ρομαντισμούς, αντιδράσεις παρέας ή καφενείου και μακριά από κάθε πολιτική αντιπαράθεση να  διατυπώσουμε προτάσεις βελτίωσης .

Συγκεκριμένα προτείνουμε:

• Σαφή οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 10 (χρήσεις γης κτλ.) και καθορισμός ορίου ΣΔ πάνω από τον οποίον δεν θα γίνεται εφαρμογή του εν λόγω άρθρου .
• Η κατά κανόνα αρτιότητα να αφορά στην επιφάνεια και στο πρόσωπο του οικοπέδου.
• Η εφαρμογή του άρθρου 10 να ενέχει την υποχρέωση δημιουργίας κτιρίου ενεργειακής κατηγορίας Α+ και να καταργηθεί η αντίστοιχη περίπτωση του άρθρου 25 του ΝΟΚ.
• Να πριμοδοτείται με επί πλέον +2% η συνένωση συνόλου μη αρτίων οικοπέδων.
• Η απόσυρση κτιρίων να αφορά σε κάθε είδους κατασκευή με ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό που έχει αναγερθεί με τις προ του ΓΟΚ 85 διατάξεις, με παράλληλη μείωση της πριμοδότησης κατά -2%
• Η παραχώρηση σε κοινή χρήση να εφαρμόζεται σε οικόπεδα επιφανείας και σχήματος ώστε  το παραχωρούμενο τμήμα να εντάσσεται λειτουργικά στην περιοχή.
• Αύξηση του όγκου κατά 5% για όλες τις κατασκευές της περίπτωση 1α του άρθρου 13 του ΝΟΚ (ΣΟ= ΣΔΧ5,25)
• Η επαύξηση του ΣΔ, λόγω άρθρου 10, να μην συμμετέχει στον υπολογισμό του Σ.Ο.
• Στις περιπτώσεις που κατά την εφαρμογή του άρθρου 10 που έχουμε αλλαγή ύψους του κτιρίου να μην είναι δυνατή η εφαρμογή του άρθρου 15.8 του ΝΟΚ.
• Η έκδοση αδειών με χρήση του άρθρου 10 θα γίνεται με υποχρεωτική προέγκριση συνοδευόμενη με έγκριση ΣΑ και την αιτιολογική έκθεση του άρθρου 40, 1.ιστ του Ν.4495/17
• Να καταργηθεί το άρθρο 10Α.
• Τα φυτεμένα δώματα να εφαρμόζονται μόνον σε επίπεδες επιφάνειες και όχι σε στέγες.

Μετά την τροποποίηση του ΝΟΚ και του τρόπου έκδοσης αδειών (Ν.4495/17) και την θεσμοθέτηση του Σ.Ο. ως βασικό ελεγχόμενο μέγεθος, πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα, το άρθρο 11.6 του ΝΟΚ και να καταργηθούν οι περισσότερες απαλλαγές από τον υπολογισμό του Σ.Ο.

Επίσης στα ίδια πλαίσια της προστασίας του περιβάλλοντος και των κινήτρων, πρέπει να επανεξεταστεί το καθεστώς των Υπόσκαφων Κατασκευών και να καθοριστεί το μέγεθος της παρέμβασης (πχ βάθος εκσκαφής) .

ΕλΕΜ