Σημείωμα της σύνταξης

Παίρνοντας τη σκυτάλη από το Τεύχος 01, στο οποίο υπογραμμίσαμε τη σημασία της συμμετοχικής διαδικασίας και δράσης στην ανίχνευση και οικειοποίηση του δημόσιου χώρου, των «κοινών αγαθών», των «αστικών κενών» από συλλογικά συνειδητοποιημένες υποκειμενικότητες, συνεχίζουμε.

Στάση μας το επικοινωνιακά προβεβλημένο Re-think. Ο δημόσιος χώρος της πόλης γίνεται προϊόν, στην αγκαλιά της «ιδιωτικής» πρωτοβουλίας. Οι εμπλεκόμενοι βιάζονται να αναγνωρίσουν το ίδρυμα-ευεργέτη –σήμερα αυτό, αύριο κάποιο άλλο–, το οποίο προβάλλει μεν, αλλά κυρίαρχα προβάλλεται διά μέσου.

Μήπως το «μέσον» καρπούται τα όποια οφέλη από τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης ενός δημόσιου αγαθού;

Η δυναμική της προβολής προσπαθεί να αποκτήσει μεγαλύτερο έρεισμα εντός της κοινωνίας ιδιαίτερα λόγω της κρίσης. Προτάσσεται μια καλογυαλισμένη εικόνα, η οποία προσπαθεί να άρει την κοινωνική δυσαρέσκεια για τον εκφυλισμό όλων των δομών που ιστορικά παράγονταν και προσφέρονταν δημόσια –έστω ημιτελώς– από την πολιτεία, ως όφειλε.

Ενώ λοιπόν το κράτος αποσύρει το δίχτυ προστασίας του από τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, ταυτόχρονα χρησιμοποιεί πιλοτικά στρατηγική «gentrification», για τον κεντρικότερο και εμβληματικότερο «τόπο» της πρωτεύουσας. Με όρους εκτοπισμού, επιχειρεί την ανασυγκρότηση του μητροπολιτικού χαρακτήρα του κέντρου, που περνά μέσα από το μεγάλο κεφάλαιο.

Με στόχο να εγείρουμε μια ουσιαστική συζήτηση για τη στρατηγική της όποιας επέμβασης στην Αθήνα, ώστε να εκπληρώσει άμεσα το δικαίωμα των κατοίκων της επάνω στο σώμα της, ξεκινάμε στο Τεύχος 02 μια πρώτη ιστορική καταγραφή θέσεων και αντιθέσεων. Ταυτόχρονα δε, αναμένουμε τις απόψεις των αναγνωστών μας, συμμετέχοντας «από τα κάτω προς τα επάνω» στις διαδικασίες των εγχειρημάτων για τον δημόσιο χώρο και την πόλη.

Γράμμα

της Προέδρου του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ

Πάντα υπάρχει προοπτική, και όταν υπάρχει βούληση,
είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί ο τρόπος 

Είναι πια πραγματικότητα ότι ο ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων βρίσκεται σε δεινή θέση ως προς την οικονομική του επιβίωση, ανίκανος να καλύψει πλέον ακόμα και τις βασικές λειτουργικές του ανάγκες.

Τα αίτια της ραγδαίας αυτής επιδείνωσης είναι γνωστά. Η γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, η αδυναμία του ΤΕΕ να καλύψει το ποσό επιδότησης, η μείωση των επιχορηγήσεων λόγω κρίσης, αλλά και η αναμφισβήτητη δυσκολία, σε συνδυασμό με την απροθυμία πολλών μελών να συνεισφέρουν με την ετήσια συνδρομή τους οδήγησαν το Σύλλογο στη σημερινή οικονομική κατάσταση.

Δεν πρέπει βέβαια να αποποιούμαστε τις ευθύνες μας λησμονώντας ότι πολλές από τις διοικήσεις του Συλλόγου, στηριζόμενες στην οικονομική ενίσχυση του ΤΕΕ, διαχειρίστηκαν τα οικονομικά του υποβαθμίζοντας την επαφή, τη συνεργασία και τη στήριξη των χιλιάδων αρχιτεκτόνων της χώρας.

Παρ’ όλα αυτά, σε μια περίοδο που «η κρίση θα έπρεπε να γίνει ευκαιρία» και η συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων μας θα έπρεπε να είναι ο κινητήριος μοχλός, παρουσιάζεται το εξής παράδοξο. Ένα τεράστιο κενό διατύπωσης προτάσεων άμεσης αντιμετώπισης του προβλήματος και συγχρόνως μια άρνηση ανάληψης ευθυνών υλοποίησής τους (όταν αυτές διατυπωθούν), με έωλα επιχειρήματα περί παραταξιακών ή/και ιδεολογικών διαφορών.

Και είναι επίσης απορίας άξιο που σε αυτή την οριακή και εξέχουσας σημασίας για την επιβίωση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στιγμή οι «πολιτικοί» εξαφανίστηκαν, οι «συνδικαλιστές» αποτραβήχτηκαν, τα στελέχη του συλλόγου σιωπούν αποτραβηγμένα στις γωνιές τους, με συγκεκριμένες πάντα εξαιρέσεις, ανθρώπων που στάθηκαν διαχρονικά δίπλα στο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, να επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Όμως τώρα που τα λεφτά τελείωσαν και ο κρατικοδίαιτος συνδικαλισμός πέθανε, τώρα είναι η ευκαιρία του Συλλόγου να αποδείξει την επιστημονική του διάσταση, τη συνδικαλιστική του ανεξαρτησία, και να ανακτήσει το ειδικό βάρος που του αρμόζει στην κοινωνία. Είναι η στιγμή για το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων να παρουσιάσει τη δυναμική του, απαλλαγμένος από τη διαχείριση και τον έλεγχο των χρηματοδοτικών κέντρων και των παραταξιακών εξουσιών.

Ο Σύλλογος οφείλει να είναι παρών σε όλες τις πτυχές της δημόσιας ζωής, οφείλει να είναι πρωτοπόρος και συμμέτοχος στις διαδικασίες και στις λειτουργίες λήψης αποφάσεων, και όχι να παραμένει κριτικός θεατής, παραθέτοντας την αντίρρησή του, χωρίς έγκαιρη κατάθεση και δημοσιοποίηση ουσιαστικών προτάσεων.

Ένας άξιος, ισότιμος συνομιλητής, που συνεργάζεται με τους υπόλοιπους επιστημονικούς φορείς, αναγνωρίζει τη δυναμική των κινημάτων της πόλης, στηρίζει την ιδιωτική πρωτοβουλία, υπερασπιζόμενος τους θεσμούς, τις διαφανείς διαδικασίες και την αξιοκρατία, βασιζόμενος όμως πάντα στη δυναμική των μελών του.

Γιατί ένας σύλλογος πρέπει πρωταρχικά να βασίζεται στα μέλη του, μέλη που γνωρίζουν τα δικαιώματά τους αλλά συγχρόνως αναλαμβάνουν τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις τους. Και είναι αυτοί οι άνθρωποι που πρέπει να στηρίξουν το Σύλλογο. Οι πολίτες που νοιάζονται για την πόλη τους, οι επιστήμονες που αγωνιούν για την ανάπτυξη και το μέλλον της χώρας, οι αρχιτέκτονες που γνωρίζουν και διεκδικούν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Αυτοί που σπούδασαν, και αγάπησαν την Αρχιτεκτονική για τη δημιουργία στο χρόνο, για την παρέμβαση στο χώρο, για την απάντηση στις επιθυμίες και τις ανάγκες των ανθρώπων.

Ένας επιστημονικός σύλλογος, με 90 χρόνια ιστορίας, μπορεί και πρέπει να επιβιώσει βασιζόμενος σε αυτό το δυναμικό.

Το τελευταίο διάστημα ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ έχει ανοίξει τις πόρτες του σε όλους εκείνους που θέλουν να προσφέρουν, έχει δώσει τη δυνατότητα σε όλους όσους θέλουν να εκφραστούν, μέσω της δουλειάς και της προσφοράς τους, χωρίς αποκλεισμούς, λογοκρισία και υποδείξεις.

Με ένα πλήθος επιτροπών, ομάδων εργασίας αλλά και εκδηλώσεων, πολλαπλών ενδιαφερόντων και προβληματισμών, προσπαθεί να ανανεωθεί και να οργανώσει τη δομή και τη λειτουργία του.

Σκοπός μας να δώσουμε μετά από πολύ καιρό ουσιαστικά κίνητρα ενασχόλησης στους νέους συναδέλφους και να αποκαταστήσουμε τη χαμένη αξιοπιστία απέναντι στους παλαιότερους, με την προσδοκία ότι οι αρχιτέκτονες της χώρας θα πλαισιώσουν ενεργά και δυναμικά το ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ τονώνοντας την επιστημονική και συνδικαλιστική προσφορά του στην κοινωνία.

Αν πραγματικά θέλουμε να αποδείξουμε τη διαφορά στην ποιότητα και το αντικείμενο της επιστήμης μας, τώρα είναι η στιγμή…

Τώρα που όλα καταρρέουν, οι αρχιτέκτονες μπορούμε να τα σχεδιάσουμε από την αρχή.

Πάντα υπάρχει προοπτική, και όταν υπάρχει βούληση,
είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί ο τρόπος.

Μυρτώ Δεσποτίδη

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Περιοδική έκδοση “αρχιτέκτονες”, τεύχος 02, Μάιος 2013

[gview file=”http://sadas-pea.gr/magazine/arxitektones02.pdf”]

Oι «αρχιτέκτονες» διανέμονται δωρεάν στα βιβλιοπωλεία: ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ Αθήνα: Πανεπιστημίου 15, Γλυφάδα: Λαζαράκη 27, Kηφισιά: Λ. Κηφισίας 268, Φιλοθέη: Kαλλιγά 31 ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Χαλάνδρι: Aν. Παπανδρέου 11 FLORAL Αθήνα: Θεμιστοκλέους 80 IΑΝΟΣ Αθήνα: Σταδίου 24, Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλους 7 ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ Αθήνα: Στουρνάρη 35 | Πανεπιστημίου 37, Κηφισιά: Κολοκοτρώνη 10, Βόλος: Δημητριάδος και Κουμουνδούρου ΠΛΕΙΑΔΕΣ Αθήνα: Σπ. Μερκούρη 62 ΠΟΛΙΤΕΙΑ Αθήνα: Ασκληπιού 1-3 ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Αθήνα: Γραβιάς 3-5, Θεσσαλονίκη: Λ. Νίκης 3. Επίσης, στο ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Αθήνα: Πειραιώς 138, στο ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Αθήνα: Βασ. Γεωργίου Β´ 17-19, στο Τhe Black Duck Garden Αθήνα: Παπαρρηγοπούλου 5-7, Πλατεία Κλαυθμώνος, και στις Βιβλιοθήκες των αρχιτεκτονικών σχολών ή τμημάτων