Ένας Σύλλογος, Δύο Κόσμοι.
Κι εμείς, πολλοί και πολλές.
Λίγα λόγια για το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων
και την (ανάγκη) παρέμβασή(ς) μας σε αυτόν.

Οι περισσότεροι/ες αρχιτέκτονες γνωρίζουν την ύπαρξη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ. Λιγότεροι/ες έχουν συμμετάσχει σε κάποια συλλογική διαδικασία του, ενώ η πλειοψηφία του κλάδου αγνοεί ότι ο Σύλλογος αυτός πραγματοποιεί εκλογές στις 14 Δεκεμβρίου 2014, ίσως τις πιο κρίσιμες των τελευταίων ετών.

Η αποξένωση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων από τα μέλη (ή εν δυνάμει μέλη) του, δεν είναι ανεξάρτητη από το πλαίσιο και το περιεχόμενο της δημόσιας δράσης και παρουσίας του: Περιοριζόμενη σε κινήσεις συνδιαλλαγής με τους φορείς της κυβερνητικής εξουσίας και της αγοράς και απευθυνόμενη εκ των πραγμάτων σε μία μειοψηφία αρχιτεκτόνων άμεσα συνδεδεμένων με αυτή, η σημερινή διοίκηση του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ επιτυγχάνει τη συντήρηση και αναπαραγωγή των σημερινών συσχετισμών στο εσωτερικό του, μέσα από την ενεργοποίηση ελεγχόμενων εκλογικών μηχανισμών, αδιαπέραστων και ανέγγιχτων από τους προβληματισμούς και τις αμφιβολίες που διακατέχουν εύλογα την πλειοψηφία του κλάδου, σχετικά με την ανάγκη και την αξία ενασχόλησης ενός εργαζόμενου (ή άνεργου) αρχιτέκτονα με το Σύλλογο και τις διαδικασίες του.

Και, κάπως έτσι, φτάσαμε σήμερα στο κομβικό σημείο, ακόμη και η ίδια η ύπαρξη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων να απειλείται μέσα από τη μετατροπή του σε εταιρία ως «Πολιτιστικός Φορέας» (ή με οποιοδήποτε άλλο προσωπείο), ενός κλειστού λόμπι για λίγους κι εκλεκτούς, με αποστολή τη μετατροπή του σε ΚΕΚ για τη διοργάνωση σεμιναρίων, την εκμετάλλευση των συναδέλφων που αναγκάζονται να καταφεύγουν στα προγράμματα voucher, μελλοντικά τη διοργάνωση εξετάσεων για πιστοποιήσεις, την χωρίς όρους και προϋποθέσεις εκμετάλλευση κονδυλίων, κ.λπ. Η έκβαση αυτή έχει αποτραπεί μέχρι σήμερα με κινητοποιήσεις των μελών του Συλλόγου αλλά παραμένει το μετεκλογικό διακύβευμα για την πορεία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ.

Σε έναν τέτοιο Σύλλογο, που θέτει στο περιθώριο τα φλέγοντα ζητήματα της ανεργίας και της εργασιακής περιπλάνησης, το ασφαλιστικό και τη ληστρική αύξηση των εισφορών προς το ΤΣΜΕΔΕ, η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων και άνεργων αρχιτεκτόνων παραμένει αόρατη. Την ύπαρξη, τα δικαιώματα και τις ανάγκες αυτής της πληττόμενης πλειοψηφίας των μισθωτών (με «μπλοκάκι» ή τυπική σχέση εργασίας), αυτοαπασχολούμενων, υποαπασχολούμενων και άνεργων αρχιτεκτόνων, θέλαμε να εκφράσουμε και να υπερασπιστούμε όσοι και όσες, κυρίως νέοι και νέες, συγκροτήσαμε το 2011 την Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων, αντίρροπα προς την τροπή και την εξέλιξη του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ. Ταυτόχρονα, επιδιώξαμε τη χάραξη ενός άλλου δρόμου για τον ίδιο το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων:

• ενός Συλλόγου συντονιστή και σύμβουλου των κινημάτων πόλης, αλλά πρώτα και κύρια συνοδοιπόρο τους, δίπλα σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα των κατοίκων για την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου και του πρασίνου, ενάντια στη λεηλάτησή τους από τις fast-track επενδύσεις, ενάντια την ιδιωτικοποίηση και την εμπορευματοποίησή της δημόσιας περιουσίας. Η γενική αφωνία και η απόλυτη απραγία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, δείγμα των ανεκπλήρωτων δυνατοτήτων και υποχρεώσεων του Συλλόγου των Αρχιτεκτόνων, είναι τόσο εκκωφαντική, όσο και ορατή.
• ενός Συλλόγου που αφουγκράζεται δίνοντας στέγη σε κάθε απόπειρα συλλογικής δημιουργικότητας και προσπαθεί να την απελευθερώσει από την καταδίωξη της «ελεύθερης» αγοράς και του κέρδους, που υπερασπίζεται τους κοινωνικούς χώρους και τις δομές λαϊκής αυτοοργάνωσης από κάθε λογής επιθέσεις του αστικού κράτους και του φασιστικού παρακράτους του.  Η αλλεργική διάθεση της σημερινής διοίκησης του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ απέναντι στην άνθηση των συλλογικών αντιστάσεων, την ίδια στιγμή που απευθύνει κάλεσμα ανοίγοντας διάπλατα τις πόρτες του σε ιδιωτικές εταιρείες, αποτελεί το δείκτη της απόστασης μεταξύ των δύο κόσμων, εντός κι εκτός των πυλών του.
• ενός Συλλόγου Αρχιτεκτόνων εξωστρεφή και ανοιχτού προς τα μέλη του και την κοινωνία ευρύτερα, αλλά ταυτόχρονα βαθιά δημοκρατικού στην εσωτερική λειτουργία και τις δομές του, όργανο συλλογικής διεκδίκησης και έκφρασης της πλειοψηφίας των εργαζόμενων και άνεργων αρχιτεκτόνων, δέκτη και πομπό των αναζητήσεων και των αγωνιών τους. Οι αντιδημοκρατικές πρακτικές της διοίκησης του Συλλόγου, που έφτασαν μέχρι την ακρότητα της απρόκλητης απόπειρας άσκησης φυσικής βίας από μέλος του ΔΣ ενάντια σε συναδέλφους κατά τη διάρκεια κομβικής συνεδρίασής του, έδωσαν το ακριβώς αντίθετο στίγμα, κηλιδώνοντας την δημοκρατική παρακαταθήκη και ιστορία του Συλλόγου.

Προσπαθώντας να δημιουργήσουμε το πρόπλασμα ενός τέτοιου Συλλόγου που θέλουμε και χρειαζόμαστε, ως Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων:

• επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε διαύλους συντονισμού κι επικοινωνίας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με τις μορφές συλλογικής οργάνωσης των εργαζόμενων μηχανικών και όχι μόνο, όπως το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών, η Ανοιχτή Συνέλευση Μηχανικών και το Συντονιστικό Συλλογικοτήτων Αττικής και με κάθε αγωνιστική πρωτοβουλία ενάντια στην υποβάθμιση των δικαιωμάτων και των αναγκών μας.
• προσπαθήσαμε να στηρίξουμε κάθε μορφή συλλογικής αντίστασης στη σύγχρονη κοινωνική βαρβαρότητα τόσο σε πρακτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο αλληλεγγύης, προωθώντας ψηφίσματα μέσα στα αντιπροσωπευτικά όργανα του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, από το επίπεδο της γειτονιάς (Εργατικές Λέσχες, Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο «Εμπρός», Κοινωνικό-Πολιτιστικό Χώρο «Λαμπηδόνα», Πάρκο Ναυαρίνου, Πάρκο Κύπρου & Πατησίων κλπ), μέχρι τις μεγάλες κινητοποιήσεις ενάντια στο κλείσιμο της ΕΡΤ, στη διάσωση των Σκουριών, του Ελληνικού, της Κερατέας, καθώς και τις κινητοποιήσεις εργασιακών κλάδων (καθηγητές, δάσκαλοι, καθαρίστριες κλπ) και φοιτητικών συλλόγων.
• διοργανώσαμε μία σειρά δημόσιων συζητήσεων κι εκδηλώσεων στην πόλη, σε μία προσπάθεια ανοίγματος των ζητημάτων του χώρου και της αρχιτεκτονικής στον ευρύ κοινωνικό διάλογο και –αμφίδρομα- εμπλουτισμού τους από αυτόν.
• επιμείναμε δίνοντας όλες τις δυνάμεις μας στη δημιουργία δομών αλληλεγγύης στον κλάδο μας, που πήραν κυριολεκτικά σχήμα και μορφή στο Αλληλέγγυο Εργαστήρι Σχεδίου που ξεκίνησε να λειτουργεί στο Τμήμα Αττικής του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με τη συμβολή πολλών συναδέλφων αλλά και του Συλλόγου Φοιτητών Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ, επιχειρώντας να σπάσει τον αποκλεισμό της νεολαίας από την πρόσβαση στην Αρχιτεκτονική και τις αντίστοιχες σπουδές, ενάντια σε οικονομικούς και ταξικούς φραγμούς που θέτει η πολιτική της κυβέρνησης, της ΕΕ και του ΔΝΤ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
• δημιουργήσαμε τον αυτοοργανωμένο θεσμό της Συνάντησης Νέων Αρχιτεκτόνων κάθε καλοκαίρι στον Ξενώνα του Στάμου Στούρνα, με τη διοργάνωση εκδηλώσεων, συζητήσεων, προβολών, workshop κλπ και στόχο τη σφυρηλάτηση δεσμών αλληλεγγύης και συλλογικότητας μεταξύ των νέων συναδέλφων και ταυτόχρονα την υπεράσπιση της περιουσίας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ενάντια στα σενάρια εμπορικής «αξιοποίησής» του. Συμμετείχαμε και στηρίξαμε κάθε θετική πρωτοβουλία στον Ξενώνα με αντίστοιχη αφετηρία, όπως το «Εργαστήρι για μία Φιλική προς το Περιβάλλον Αρχιτεκτονική», το άνοιγμα του χώρου σε συναντήσεις νέων αρχιτεκτόνων, επιστημονικών και καλλιτεχνικών ομάδων.
• συμμετείχαμε, παραλαμβάνοντας δυσανάλογο βάρος προς το δυναμικό, την παρουσία και τη θέση μας στα διοικητικά όργανα του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, στην κοινή προσπάθεια οικονομικής διάσωσης του, αλλά διαχωριστήκαμε αυστηρά από την πολιτική και τους φορείς διαχείρισής της στο εσωτερικό του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, που διαχρονικά οδήγησαν το Σύλλογο σε οικονομική ασφυξία, με αποτέλεσμα την απόλυση δύο εργαζομένων στη Γραμματεία του.
• υπερασπιστήκαμε με κάθε τρόπο τη δημοκρατική λειτουργία του Συλλόγου, απέναντι σε κάθε αντιδημοκρατική εκτροπή της διοίκησής του, καταγγέλλοντας και αποτρέποντας συχνά αντίστοιχες πρακτικές και μεθοδεύσεις, υποστηρίζοντας σταθερά την τήρηση των αποφάσεων της Αντιπροσωπείας και τη διενέργεια Γενικών Συνελεύσεων ως τον τρόπο λήψης αποφάσεων των τοπικών Τμημάτων του.

Κάναμε κι άλλα πολλά. Παραλείψαμε και δεν κάναμε ακόμη περισσότερα. Κάποια από αυτά δεν μπορέσαμε και κάποια δε θέλαμε να τα κάνουμε μόνοι/ες μας, άλλοτε γιατί η δεδομένη κατάσταση του Συλλόγου υποδεικνύει και τα όριά της και άλλοτε γιατί ένας Σύλλογος Αρχιτεκτόνων όπως τον σκεφτόμαστε και τον έχουμε ανάγκη, ένας Σύλλογος του κόσμου της αναζήτησης και του αγώνα, της εργασίας και της συλλογικής δημιουργικότητας, απαιτεί εκείνη τη μαζικότητα και τη κοινωνική συμμετοχή που σήμερα δεν υπάρχει. Πιστεύουμε όμως ότι έναν τέτοιο Σύλλογο αξίζουμε και αξίζει να αναδομήσουμε.
Και για έναν τέτοιο Σύλλογο σε καλούμε να συμμετέχεις στον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ με την εγγραφή σου σε αυτόν.

Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων, ιστοσελίδα

Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων Αρχιτεκτόνων, Facebook