Περίληψη Εισήγησης
Τίτλος: Πολιτικές για την αρχιτεκτονική και το αστικό περιβάλλον στην Ελλάδα από την πλευρά του τουρισμού - Προτάσεις πλαισίου πολιτικής για την ποιότητα της αρχιτεκτονικής των τουριστικών εγκαταστάσεων
Αλέξης Χατζηδάκης
Αρχιτέκτων-πολεοδόμος
Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού
(Ε.Ο.Τ.)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι περισσότεροι τουριστικοί προορισμοί στον κόσμο χρησιμοποιούν ορισμένα χαρακτηριστικά έργα αρχιτεκτονικής εν είδει λογότυπου, δηλαδή μιας εύκολα αναγνωρίσιμης εικόνας που τους προσδίδει μια μοναδική ταυτότητα. Παράλληλα, επισημαίνουμε ότι στόχος των υποδομών και των εγκαταστάσεων υποδοχής τουριστών (διαμονής και διημέρευσης) είναι η παροχή εμπειριών, εικόνων και παραστάσεων που να ανταποκρίνονται στο επιθυμητό, το προσδοκώμενο, το φαντασιακό των δυνητικών και των πραγματικών τουριστών.
Μια συνοπτική εξέταση των πολιτικών που έχουν ασκηθεί έως σήμερα στον τομέα του τουρισμού σχετικά με την αρχιτεκτονική μας κατευθύνει αμέσως σε τρεις πυλώνες:
- τα έργα του δημόσιου τομέα, όπως πχ τα ξενοδοχεία «Ξενία» του ΕΟΤ,
- τις ρυθμίσεις και τον έλεγχο της ιδιωτικής δραστηριότητας από πλευράς της πολιτείας (από τη μεριά κρατικών και αυτοδιοικητικών φορέων) προς όφελος βεβαίως του κοινωνικού συνόλου και του δημόσιου συμφέροντος
- το κρατικό πλαίσιο ενίσχυσης και ενθάρρυνσης (ή αποθάρρυνσης) της βελτίωσης της ποιότητας του κτισμένου χώρου.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι πολιτικές που καθορίζουν την πρακτική της αρχιτεκτονικής στον τομέα του τουρισμού δεν προέρχονται μόνο από τον ΕΟΤ αλλά διαμορφώνονται και από άλλους δημόσιους φορείς (υπουργεία, ΟΤΑ, κ.ά.).
Για να σχεδιαστούν σωστά αυτές οι πολιτικές θα χρειαστεί βέβαια να υπάρξει ένα προσδιορισμένο πλαίσιο για τη συγκέντρωση και επεξεργασία προτάσεων, τον ορθολογικό προγραμματισμό, τον συντονισμό των αναγκαίων δράσεων, καθώς και τη διαβούλευση με ενδιαφερόμενους φορείς, όπως πχ ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, το ΤΕΕ, και ακόμη αρμόδιοι κρατικοί φορείς και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών.
Μπορούν να διατυπωθούν προτάσεις με βραχυ-μεσοπρόθεσμο χαρακτήρα, αλλά για μια γενικότερη θεώρηση και μακροπρόθεσμη προοπτική, απαιτείται να διαμορφωθεί μια εξειδικευμένη στρατηγική, η οποία θα έχει να αντιμετωπίσει ένα σύνολο από αντίξοες συνθήκες, που διαμορφώνονται από τις χρόνιες παθογένειες του κοινωνικού σχηματισμού και των τοπικών κοινωνιών, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί ιστορικά. Εδώ λοιπόν μπορεί να δοκιμαστεί η δύναμη και αλήθεια του αρχιτεκτονικού έργου, που δεν προδίδει, δεν παρενδύεται, δεν υποτάσσεται αλλά επιβάλλει τη δική του αλήθεια με την αταλάντευτη επιμονή στην αξία της δημιουργίας.