Μελέτη για το Ψήφισμα σχετικά με την Αρχιτεκτονική Ποιότητα στην Ευρώπη - Εισαγωγή
Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τις Αρχιτεκτονικές Πολιτικές
Μελέτη
Ψήφισμα για την Αρχιτεκτονική Ποιότητα στην Ευρώπη
Εισαγωγή
Τον Νοέμβριο του 2000, υπό την Γαλλική Προεδρία, οι Υπουργοί Πολιτισμού υιοθέτησαν Ψήφισμα σχετικά με την Αρχιτεκτονική Ποιότητα στο Αστικό και το Αγροτικό Περιβάλλον. Το Ψήφισμα υιοθετήθηκε επίσημα ως Ψήφισμα του Συμβουλίου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 12 Φεβρουαρίου 2001 (OJEC – 2001/c 73/04). Από το 2001, έχουν πραγματοποιηθεί περεταίρω σημαντικές πρωτοβουλίες από τις διαδοχικές Προεδρίες, συμβάλλοντας στη σημερινή δημιουργία ενός ευνοϊκού πολιτικού περιβάλλοντος για την ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού στον τομέα των Αρχιτεκτονικών και Αστικών Πολιτικών.
Η Προεδρία του Λουξεμβούργου στην Ε.Ε.
Η Προεδρία του Λουξεμβούργου έχει συμπεριλάβει τις αρχιτεκτονικές πολιτικές ως θέμα προτεραιότητας στην επίσημη ατζέντα δράσεών της για το πρώτο εξάμηνο του 2005, η οποία περιλαμβάνει, συγκεκριμένα, ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Φόρουμ για τις Αρχιτεκτονικές Πολιτικές, στις 27 και 28 Ιουνίου 2005. Μια άτυπη σύνοδος του Συμβουλίου έχει προγραμματιστεί να λάβει μέρος στο Λουξεμβούργο και σχεδιάζεται οι Υπουργοί Πολιτισμού να έχουν επαφή με το Φόρουμ με αυτή την ευκαιρία. Πέντε χρόνια μετά την υιοθέτησή του, οι Υπουργοί Πολιτισμού της Ε.Ε. των 25 πρόκειται να αναθεωρήσουν τον αντίκτυπο του Ψηφίσματος του Συμβουλίου στην Αρχιτεκτονική Ποιότητα στο Αστικό και το Αγροτικό Περιβάλλον και να αξιολογήσουν την συνέχεια που έχει δοθεί στις συστάσεις που περιλάμβανε, με στόχο να εξετάσουν την υιοθέτηση υπουργικής απόφασης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι οι Υπουργοί Πολιτισμού θα μπορούσαν να αποφασίσουν την καθιέρωση μιας πιο επίσημης, μόνιμης συνεργασίας μεταξύ τους για τις αρχιτεκτονικές πολιτικές, με πλήρη σεβασμό των εθνικών δικαιωμάτων και της θυγατρικής αρχής. Μια τέτοια ενισχυμένη προσπάθεια θα μπορούσε να επωφεληθεί από την αυξανόμενη, άτυπη συναλλαγή στα πλαίσια του δικτύου του Φόρουμ. Επιπλέον, υπάρχει η ελπίδα ότι οι Υπουργοί θα μπορούσαν επιπλέον να συμφωνήσουν να επιδιώξουν την σημαντική ενίσχυση των διυπουργικών διαβουλεύσεων σε αυτόν τον τομέα πολιτικής, τόσο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Κρατών Μελών.
Μελέτη/Έρευνα
Προκειμένου να δοθούν συγκεκριμένα θεμέλια για την σχεδιαζόμενη απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού, είναι απαραίτητο να υπάρξει μια εμπεριστατωμένη βάση γνώσης και αξιολόγησης της υπάρχουσας κατάστασης. Γι’ αυτό τον λόγο, έγινε μια μελέτη των τρεχόντων πολιτικών και διοικητικών δομών στα Κράτη Μέλη, με ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο με τον οποίο η αρχιτεκτονική πολιτική – ως ουσιώδες στοιχείο για μια συναφή και βιώσιμη χωρική ανάπτυξη προς όφελος της κοινωνίας – ενσωματώνεται ή δεν ενσωματώνεται στα διάφορα Κράτη. Αυτή η Μελέτη/Έρευνα δεν είχε ξαναγίνει στο παρελθόν, τουλάχιστον όχι λαμβάνοντας υπόψη την προοπτική μιας ενισχυμένης, οργανωμένης συνεργασίας και ενός συντονισμού σε υπουργικό επίπεδο.
Πλαίσιο και στόχος της Μελέτης/Έρευνας
Αυτή η μελέτη κάλυψε ολόκληρη την Ε.Ε. των 25 και είχε δύο πρωταρχικούς στόχους:
Πρώτον, την αναθεώρηση και την αξιολόγηση του αντίκτυπου του Ψηφίσματος του Συμβουλίου για την Αρχιτεκτονική Ποιότητα στο Αστικό και το Αγροτικό Περιβάλλον μέχρι τώρα, ερευνώντας τις ενέργειες και τις πολιτικές εξελίξεις που προκάλεσε το Ψήφισμα από όταν υιοθετήθηκε.
Δεύτερον, η μελέτη επιδίωξε να προσδιορίσει και να περιγράψει τις τρέχουσες κυβερνητικές δομές που είναι αρμόδιες για την αρχιτεκτονική πολιτική, καθώς και την υπάρχουσα σχέση και τις διαδικασίες συντονισμού ανάμεσα στα διάφορα υπουργικά τμήματα ή την απουσία αυτών. Η μελέτη επίσης ερεύνησε υπάρχουσες οργανώσεις, κυβερνητικές ή αντιπροσωπευτικές, που παίζουν ρόλο στην διατύπωση, την ανάπτυξη και την εφαρμογή οποιονδήποτε πτυχών των αρχιτεκτονικών πολιτικών. Τέλος, θα γίνει περιγραφή των μηχανισμών λήψης αποφάσεων.
Μεθοδολογία
Ένα ερωτηματολόγιο είχε κυκλοφορήσει στις σχετικές και γνωστές οργανώσεις σε όλα τα Κράτη Μέλη. Οι Οργανώσεις στις οποίες στόχευε το ερωτηματολόγιο, ήταν τα Υπουργεία Πολιτισμού, άλλα Υπουργεία που είναι εξολοκλήρου ή μερικώς υπεύθυνα για τις Αρχιτεκτονικές πολιτικές, Οργανώσεις που ασχολούνται με την προμήθεια της αρχιτεκτονικής, Πολιτιστικά Σωματεία και Επαγγελματικοί Σύλλογοι ή Οργανώσεις. Μετά από επεξεργασία, οι πληροφορίες που λήφθηκαν χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες:
α) Οργανωτικές και Διοικητικές δομές
β) Ενέργειες και πολιτικές εξελίξεις
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για λόγους συντομίας, δεν μεταφέρθηκαν όλες οι πληροφορίες που λήφθηκαν, όμως όλο το υλικό έχει διατηρηθεί για περεταίρω αναφορά.
Ευχαριστίες
Οι πληροφορίες που παρείχαν τα κράτη ήταν, στις περισσότερες περιπτώσεις, κατανοητές και λεπτομερείς, ειδικότερα σε σχέση με τις υπάρχουσες Κυβερνητικές και Διοικητικές δομές και λειτουργίες. Δεδομένου του στενού χρονοδιαγράμματος, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τις Αρχιτεκτονικές Πολιτικές επιθυμεί να ευχαριστήσει για την συνεργασία τους όλες τις οργανώσεις που ανταποκρίθηκαν και συγκεκριμένα, τα μεμονωμένα άτομα στις Υπηρεσίες των Κρατών Μελών που συντόνισαν και συνέταξαν τις πληροφορίες.