Μια σύγχρονη μεταφορά του βιβλίου
«Η ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ - HENRI FOCILLON»,
από τον Αρχιτέκτονα ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΣΤΕΛΕΤΟ
Η ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ – HENRI FOCILLON
Μια σύγχρονη μεταφορά του βιβλίου
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΣΤΕΛΕΤΟ
- Μέσα από ένα θέμα όπως το σημερινό για τη ζωή των μορφών στην τέχνη, έχουμε τη δυνατότητα να θέσουμε ορισμένα στοιχεία μιας σύγχρονης – «κατάλληλης» ολικής ματιάς που να ξεπερνά δημιουργικά την αποσπασματικότητα – πολλαπλότητα της πληροφορίας των επιστημών, αντικρύζει ταυτόχρονα το σφαιρικό και το τοπικό, συνενώνοντας ριζικά και στοχαστικά σημαντικές διατυπώσεις της ανατολικής και δυτικής σκέψης – φιλοσοφίας, τέχνης, θρησκείας και επιστήμης.
- Για τον Henri Focillon το έργο τέχνης είναι μορφή. Μια αναγκαία εξωτερίκευση της σκέψης – οριοθέτηση του χώρου- προκειμένου να «τακτοποιηθεί» το χαοτικό του σύμπαντος κόσμου. Αποτελεί ενσάρκωση, δηλαδή έχει αυτόνομη λειτουργία που υπόκειται στην αρχή των ρυθμών (μορφικό περιβάλλον) και των μεταμορφώσεων. Παρά το ότι έχει ομοιότητες δεν ταυτίζεται με τη φύση. Οντότητα που δεν εξαντλείται στο σχήμα της και λειτουργεί στο πλαίσιο του χώρου – χρόνου, ύλης – τεχνικής και πνεύματος. Ενα είδος ρωγμής – γέφυρας για να εισχωρήσουμε σε χώρους που δεν είναι της φαντασίας ή της σκέψης.
- Η άποψη αυτή ξεπερνά παραδοσιακές αντιθέσεις της σκέψης, όπως: πνεύμα – ύλη, μορφή – περιεχόμενα, ατομικότητα – συλλογικότητα, χρονικότητα – αιωνιότητα, ιδιωτικότητα – κουλτούρα, ενότητα – πολλαπλότητα, ελευθερία – αναγκαιότητα. Καταλήγει στη δημιουργία ενός «ύφους» με την έννοια της πιο πλατιάς αντίληψης πέρα από οπιοεσδήποτε διακυμάνσεις της ιστορίας ή της κουλτούρας.
- Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν μια αντίληψη που μπορεί να μας φέρει σε ένα σύγχρονο στοχασμό ενός «κινηματικού όλου», στο οποίο σπεύδω από την αρχή να διευκρινήσω, ότι δε μπορούμε να διακρίνουμε «πράγματα καθεαυτά». Στη συγκρότησή του επενεργούν δυνάμεις με τρόπους που ξεπερνούν τα παραδοσιακά λογικά σχήματα. Ενός αποσπασματικού και ενοποιημένου «όλου» το οποίο υπόκειται στην κατεύθυνση του χρόνου, συγκροτεί το ίδιο ένα σύστημα αναδιπλούμενων χώρων και αποτελεί πεδίο του βιώματος ταυτόχρονα σαν αίσθηση και αντίληψη καθώς και αφετηρία στοχαστικής, διαισθητικής ενατένισης.