Καλά τραβά η ΔΕΘ;
Α.Π. 34005, Αθήνα 10 Οκτωβρίου 2005
Π ρ ο ς
1. Τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ
2. Δήμο Θεσσαλονίκης
3. Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης Α.Ε.
4. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης
5. Ενημερωτικό Δελτίο ΤΕΕ
6. Ημερήσιο Τύπο & Μ.Μ.Ε.
Καλά τραβά η ΔΕΘ;
Δεν τραβά καλά η ΔΕΘ στην Θεσσαλονίκη καθώς το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού εστί.
Ο τρόπος, με τον οποίο η ‘’ελληνική πολιτεία‘’ εμπλέκει τον συνάδελφο αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα, αδικεί τον σπουδαίο αρχιτέκτονα και καλλιτέχνη και δημιουργεί μείζονα προβλήματα συμπεριφοράς στη διαχείριση της εξουσίας.
Έχουμε τονίσει επανειλημμένως, όπως και στην περίπτωση των ολυμπιακών αγώνων, πως οι δημόσιες παρεμβάσεις που δεν στηρίζονται σε συλλογικές διαδικασίες και σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, απαξιώνουν την αρχιτεκτονική και τους Έλληνες αρχιτέκτονες και δεν αντισταθμίζονται με ‘’σπουδαίες‘’ - ‘’star system‘’ μετακλήσεις.
‘’Η πρωτοποριακή σύλληψη‘’ της ΔΕΘ, για εκπόνηση μυστικών σχεδίων και κυρίως για τήρηση μυστικών διαδικασιών είναι πραγματικά ‘’εμπνευσμένη κίνηση‘’!!
Ο ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων οφείλει να τονίσει πως οι διαδικασίες αυτές ακυρώνουν και τις καλύτερες προθέσεις αφού η κρυψίνοια και η έπαρση είναι οι πιο κακοί σύμβουλοι. Επί πλέον τονίζει, απευθυνόμενος προς όλους τους αρμοδίους Φορείς και τους πολίτες, πως ο στρατηγικός σχεδιασμός της Θεσσαλονίκης έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Απαιτείται συλλογική και ανοικτή διαδικασία, καθότι το όλο θέμα έχει να κάνει με το ρυθμιστικό και τα επί μέρους σχέδια, με το στρατηγικό σχέδιο, τους διαγωνισμούς για το παραλιακό μέτωπο και τις προβλήτες που έχουν σχεδιάσει αρχιτέκτονες διεθνούς κύρους και έχουν μείνει αναξιοποίητοι. Έχει να κάνει με την ανάπτυξη μιας νέας κεντρικότητας στην δυτική Θεσσαλονίκη, την υλοποίηση του σχεδιασμού για το δυτικό τόξο και την αξιοποίηση των στρατοπέδων.
Πρέπει να υπενθυμίσουμε πως η ΔΕΘ έχει κατά καιρούς εκπονήσει μελέτες και ερευνητικά προγράμματα στοχεύοντας στην ‘’αξιοποίηση‘’ της περιουσίας της, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Αρκεί να θυμηθούμε την κατασκευή των καταστημάτων κατά μήκος της οδού Αγγελάκη χωρίς πνοή και συνεκτικό σχεδιασμό.
Γι’ αυτό τονίζουμε πως κανένας σχεδιασμός δεν γίνεται εν κρυπτώ καθώς είναι αδιανόητο, ακόμα και σήμερα, τα συστατικά στοιχεία της πρότασης - πέραν της διαδικασίας που επιλέχθηκε - να βρίσκονται στο σεντούκι της ΔΕΘ Α.Ε.
Ο σχεδιασμός επομένως δεν γίνεται με διλήμματα και μαγικές κινήσεις συσκοτίζοντας το πραγματικό πρόβλημα που είναι η προοπτική όλων των χώρων της ΔΕΘ και των άλλων δημοσίων χώρων στο κέντρο, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης.
Αυτή η προοπτική πρέπει να αποκλείει την υπερδόμηση και να συντείνει στην αναβάθμιση της κεντρικής περιοχής, με την δημιουργία ενός πολιτιστικού άξονα αναψυχής και άλσους μεγάλης κλίμακας.
Η ίδια προοπτική πρέπει να δίνει διέξοδο για το νέο διεθνές εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ-HELEXPO, μεσομακροπρόθεσμα και σε συνδυασμό μάλιστα με την διεκδίκηση της ΕΧPΟ το 2012.
Αυτή η προοπτική πρέπει να έχει πυξίδα και σταθερότητα.
Πρέπει να υπάρχει ανανεωμένος και επαρκής σχεδιασμός.
Κυρίως όμως η μητροπολιτική Θεσσαλονίκη πρέπει να αποφασίσει με σαφήνεια.
Να αποβάλει τον μετεωρισμό μεταξύ εναλλακτικών-αντιθετικών προσεγγίσεων.
Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις ελλειπτικές προσεγγίσεις της ΔΕΘ, διαχρονικά συντείνουν στην αναγκαιότητα επιβολής μιας βαθιάς τομής στα σχεδιαστικά πράγματα της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης.
Η τομή αυτή συνίσταται στο γεγονός ότι οι βασικοί Φορείς για τον σχεδιασμό (ΥΠΕΧΩΔΕ - ΟΡ.ΘΕ - Δήμος) οφείλουν να αναλάβουν την πρωτοβουλία για μια νέα σύνθεση, για μια νέα πολεοδομική θεώρηση των πραγμάτων, μακριά από εντυπωσιασμούς της στιγμής.
Η σύνθεση αυτή μπορεί και πρέπει να προκύψει από την διενέργεια ενός διεθνούς πολεοδομικού – αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, με συνθετικές προσεγγίσεις, για ένα ρυθμιστικό και πολεοδομικό σχέδιο για τη μητροπολιτική περιοχή, που θα απαντά σε όλα τα αγωνιώδη και κεφαλαιώδη ερωτήματα για το παρόν και το μέλλον της Θεσσαλονίκης.
Άλλωστε οι αρχιτέκτονες (συμπεριλαμβανομένου και του Σαντιάγο Καλατράβα), εμπιστεύονται τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, διαδικασία που αναδεικνύει την σύλληψη, την ιδέα, το έργο, την πόλη και που σε αυτή την χώρα φαντάζει ως μια περιττή διαδικασία χωρίς περιεχόμενο.
Ας δούμε την Ευρωπαϊκή εμπειρία, ας ακολουθηθεί ο δρόμος της σύνεσης και της επιστημονικής διερεύνησης και όχι το ‘’επιχρυσωμένο έργο‘’ άμεσης κατανάλωσης.
Η Θεσσαλονίκη οφείλει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής και να αναδείξει την αρχιτεκτονική δημιουργία ως όχημα για τον νέο σχεδιασμό, προετοιμαζόμενη για τον νέο ρόλο στην Ευρώπη των Περιφερειών και των Πόλεων.
Γι’ αυτό ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ υποστηρίζει ότι αυτές οι διαδικασίες που προωθεί η ΔΕΘ Α.Ε. απλώς υποβαθμίζουν το ίδιο το εγχείρημα, απαξιώνοντας την αρχιτεκτονική και αδιαφορώντας για τις απόψεις των φορέων και της επιστημονικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, περιφρονώντας παράλληλα τις νομότυπες διαδικασίες-ρυθμίσεις που έχει καθιερώσει η Πολιτεία για έργα τέτοιας κλίμακας, παρακάμπτοντας την διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και δηλώνοντας, δημοσίως - μετά τον σάλο - ότι η πρωτοβουλία της ήταν σεμνή και ταπεινή!!
Απαιτείται νέος διαυγής και συλλογικός βηματισμόςκαι προς αυτήν την κατεύθυνση ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων είναι πρόθυμος να συμβάλει.
Για το Διοικ. Συμβούλιο
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Π. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Θ. ΠΑΠΠΑΣ