Χαρακτηρισμός Λιμενικού Περιπτέρου Χανίων ως Νεώτερο Μνημείο
Α.Π. 31644, Αθήνα 18 Φεβρουαρίου 2004
Προς
1. τον Υπουργό Πολιτισμού
κ. Ευάγγελο Βενιζέλο
Μπουμπουλίνας 20-22
10680 Αθήνα .
2. Την Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ
κα Βάσω Παπανδρέου
Αμαλιάδος 17
11523 Αθήνα
Κοινοποίηση:
1. Γενική Γραμματεία ΥΠΠΟ κ. Στ. Μενδώνη
2. Γενική Γραμματεία Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.
3. Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του ΥΠΠΟ
4. Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων. Δικαιωσύνης 57 Ηράκλειο
5. Δήμος Χανίων
6. Λιμενικό Ταμείο Χανίων
7. Ενημερωτικό Δελτίο Τ.Ε.Ε.
Θέμα: Χαρακτηρισμός Λιμενικού Περιπτέρου Χανίων ως Νεώτερο Μνημείο.
Το Λιμενικό Περίπτερο βρίσκεται στην ακτή Τομπάζη της παλιάς πόλης των Χανίων.
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 έγινε από τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Θεσσαλονίκης Πάτροκλο Καραντινό, εκ των πρωτεργατών του Μοντέρνου Κινήματος, η μελέτη για την κατασκευή του Λιμενικού Περιπτέρου, μετά από ιδιαίτερη διερεύνηση σε πανελλαδικό επίπεδο επειδή δεν αφορούσε σε μια απλή περίπτωση αλλά εφάπτετο στο Τέμενος Κιουτσούκ Χασάν (Γιαλι Τζαμισί).
Ο Π. Καραντινός ολοκληρώνει το Τουριστικό Περίπτερο το 1965 ως επέκταση του Τεμένους υπό την παρακολούθηση και τις οδηγίες του τότε Εφόρου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Στυλιανού Αλεξίου, της Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Αναστήλωσης καθώς και του Αρχαιολογικού Συμβουλίου, υπό την επίβλεψη του μηχανικού του Λιμενικού Ταμείου κ. Νοέλ Πωλινύ.
Αφού επισκεύασε το Τέμενος σχεδίασε τη νέα πτέρυγα στην ανατολική πλευρά του με σαφώς μικρότερο ύψος και χαρακτηριστική κελυφωτή στέγαση στοχεύοντας στην εναρμόνιση του Περιπτέρου με το ιστορικό μνημείο. Είναι ενδεικτικό ότι ο Πάτροκλος Καραντινός δεν καταφεύγει σε οποιαδήποτε μορφής γραφική απομίμηση του Τεμένους αλλά προχωρεί σε ένα μοντέρνο, προσεκτικά επεξεργασμένο σχεδιασμό που σέβεται τον μορφοπλαστικό χαρακτήρα του υπάρχοντος κελύφους και βρίσκεται σε αρμονική σχέση με αυτό.
Το τελικό αποτέλεσμα, αποτελεί αξιοσημείωτο παράδειγμα επανάχρησης ιστορικού μνημείου μέσω της συμβίωσης παλιού και νέου, περίπτωση σπάνια στην Ελλάδα και ενδιαφέρουσα σε διεθνές επίπεδο. Το Λιμενικό Περίπτερο έχει ενταχθεί αναπόσπαστα στην παλιά πόλη των Χανίων και αποτελεί σημείο αναφοράς στην ιστορική μνήμη των κατοίκων.
Φαίνεται παράδοξο αλλά η επισφαλής τύχη του χανιώτικου περιπτέρου οφείλεται στην διεκδίκησή του και στην σχετική διαμάχη μεταξύ διαφόρων φορέων. Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, η 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με έγγραφό της εισηγείται την κατεδάφιση του περιπτέρου και πετυχαίνει την έγκρισή της από το Κ.Α.Σ., με ελλιπή στοιχεία ενημέρωσης και τεκμηρίωσης.
Το κτίριο αυτό που εντάσσεται στο χώρο του χωρίς αντιθέσεις και υπερβολές, είναι μια προσφορά στην Νεοελληνική Αρχιτεκτονική και ειδικότερα στην πόλη των Χανίων, πόσο μάλλον όταν τα Χανιά έχουν ενταχθεί ως πόλη της Αρχιτεκτονικής στο δίκτυο των πόλεων σε Ευρωπαϊκό και Μεσογειακό επίπεδο, με στόχο την διατήρηση της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς.
Θεωρούμε ότι η κατεδάφιση του Λιμενικού Περιπτέρου συνιστά αλλοίωση της ιστορικής συνέχειας στο Βενετσιάνικο Λιμάνι των Χανίων, καθώς το κτίριο αυτό του Πάτροκλου Καραντινού θεωρείται σημαντικό δείγμα του αρχιτεκτονικού πολιτισμού της εποχής του, και αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα μοντέρνας επέμβασης σε ιστορικό σύνολο.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων επεξεργάστηκε το θέμα στην Επιτροπή Αρχιτεκτονικής Προστασίας και Περιβάλλοντος και το Δ.Σ. αποφάσισε την υποβολή πρότασης για άμεση προστασία του κτίσματος, ώστε αφού διασωθεί και συντηρηθεί να ενταχθεί στην κοινωνική ζωή της πόλης, όπου θα μπορούσε σε κοινή χρήση με το Ισλαμικό Τέμενος να διαμορφωθεί ένας ακόμη πυρήνας πολιτιστικής δραστηριότητας προς όφελος της πόλης των Χανίων.
Για όλα όσα αναφέρονται παραπάνω ζητάμε τον άμεσο χαρακτηρισμό του κτιρίου ως Νεώτερο Μνημείο και ελπίζουμε στην άμεση και θετική ανταπόκρισή σας για την έκδοση της σχετικής απόφασης χαρακτηρισμού.
Για το Διοικ. Συμβούλιο
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Τ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Θ. ΠΑΠΠΑΣ