Προς: την Υπουργό Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη

Κοινοποίηση: Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, κ.Γεώργιο Διδασκάλου

Θέμα: Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί και Ανάπτυξη

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Η σύγχρονη αρχιτεκτονική είναι βασικό πολιτιστικό κεφάλαιο του μέλλοντος και η ποιοτική της αναβάθμιση θα έπρεπε να αποτελεί επιδίωξη για κάθε σημαντική παρέμβαση στο δημόσιο χώρο και ιδιαίτερα σε έργα που έχουν πολιτιστικό χαρακτήρα. Ο μόνος διαφανής και αδιάβλητος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι μέσα από τη διενέργεια Αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Μια διαδικασία που έχει θεσμοθετηθεί από το ΥΠΕΝ ήδη από το 2011 και που είναι υποχρεωτική για κάθε αξιόλογο δημόσιο έργο, καθώς εγγυάται την αξιοκρατία και το βέλτιστο αποτέλεσμα, εξασφαλίζοντας με πολλούς τρόπους το δημόσιο συμφέρον.

Τα δημόσια έργα αποτελούν ένα δοκιμασμένο και χρήσιμο αναπτυξιακό εργαλείο για την αναζωογόνηση του κατασκευαστικού κλάδου και της οικονομίας γενικότερα. Ειδικά μετά από τη μακρά οικονομική κρίση που περάσαμε και που όπως φαίνεται θα έχει και συνέχεια λόγω των υγειονομικών εξελίξεων.

Το ΥΠΠΟ θα πρέπει να πρωτοστατεί σε αυτή την προσπάθεια για τα νέα έργα πολιτισμικού χαρακτήρα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Αυτό που μας ανησυχεί όμως ιδιαίτερα είναι ότι από τις πληροφορίες και τα μηνύματα που έχουμε φαίνεται να μην έχει δοθεί η δέουσα σημασία στην πολιτιστική υπεραξία των αρχιτεκτονικών έργων που δρομολογούνται.

Με λύπη όμως διαπιστώνουμε ότι σε πρόσφατα έργα που άπτονται της δικαιοδοσίας του υπουργείου σας και των κατά τόπους εφορειών δεν έχει προβλεφθεί η διενέργεια αντίστοιχου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την τελική αξία του παραγόμενου αποτελέσματος.

Σημαντικά έργα όπως η ανάπλαση στο τ. βασιλικό κτήμα Τατοϊου, η επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, οι επαναχρήσεις ιστορικών και διατηρητέων κτηρίων, οι αναπλάσεις χώρων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος όπως αυτές της Ακαδημίας Πλάτωνος και του λόφου Κατράνα στα Φάρσαλα κλπ, προχωρούν με μελέτες που έχουν προκύψει παραβιάζοντας ή παρακάμπτοντας την κείμενη νομοθεσία.

Είναι αναγκαίο η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ να ενεργήσει άμεσα και δυναμικά ώστε, πέρα από την διάσωση του πολιτιστικού πλούτου του παρελθόντος, να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός νέου πολιτιστικού κεφαλαίου στο μέλλον. Πιστεύουμε ότι η ποιότητα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέσα επίτευξης ενός τέτοιου στόχου, δίνοντας ταυτόχρονα μια υπεραξία σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια.

Η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει ότι η ολιγωρία και οι «εκπτώσεις» στη διαχείριση και τη διασφάλιση του ποιοτικού περιβάλλοντος εξασφαλίζεται, για τον κάθε πολίτη και το κοινωνικό σύνολο, μέσω του άρτιου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού.

Κλασσικά και διαχρονικά παραδείγματα είναι η Όπερα του Σύδνευ, η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Κέντρο Beaubourg, o Πολιτιστικός χώρος της Villette, η ανάπλαση της Defence και πάρα πολλά ακόμα παραδείγματα Αρχιτεκτονικών επεμβάσεων μέσω Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών.

Σας προτείνουμε να εξασφαλίσετε εκείνες τις δικλείδες ασφαλείας που θα εγγυηθούν το βέλτιστο αποτέλεσμα και είμαστε θετικοί σε κάθε συζήτηση – συνεργασία που θα στοχεύει στην ενσωμάτωση των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών στον πυρήνα κάθε αναπτυξιακής προσπάθειας.

Με εκτίμηση,

Για το Διοικητικό Συμβούλιο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ

Ο Πρόεδρος
Δημήτρης Ξυνομηλάκης