Κυριάκος Κυριακίδης:Μια ακόμα σημαντική απώλεια για το αρχιτεκτονικό και ανθρώπινο δυναμικό της χώρας .

01.11.2024

Την περασμένη Τρίτη 29.10 2024, η αρχιτεκτονική κοινότητα, η οικογένεια ,οι συγγενείς και φίλοι, οι συνεργάτες του, αποχαιρετήσαμε στην Αγία  Σκέπη του Παπάγου τον αρχιτέκτονα των Νοσοκομείων και της Λεπτομέρειας Κυριάκο Κυριακίδη

Ο Κυριάκος Κυριακίδης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1937 και έζησε μέχρι τα 13 του χρόνια στην Αίγυπτο. Στη συνέχεια επέστρεψε με την οικογένεια στην Κύπρο, γενέτειρα του πατέρα του. Τελείωσε εκεί το Παγκύπριο Γυμνάσιο το 1954 και μετά από τρία χρόνια μπήκε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ.

Πριν ακόμα τελειώσει τη Σχολή ήταν περιζήτητος στα αρχιτεκτονικά γραφεία της εποχής. Η φήμη του για το οξύ αρχιτεκτονικό του αισθητήριο – κριτήριο και την αστείρευτη επιθυμία και ενέργεια για την ακάματη  δουλειά και διερεύνηση του αρχιτεκτονικού αντικειμένου – σε  σχέση με τη λειτουργία του, την προσαρμογή στο τοπίο και την οικοδομική αρτιότητα – τον έφεραν ως συνεργάτη  στο προσωπικό γραφείο του  καθηγητή Κυπριανού Μπίρη.

Ο Κυπριανός Μπίρης υπήρξε ο καθηγητής που ανέδειξε τη σημασία των ορθών οικοδομικών λεπτομερειών ως βασικό συντελεστή των αρχιτεκτονικών έργων. Υπήρξε ο τελευταίος της περίφημης γενιάς του ‘30 εμποτισμένος με τις μοντερνιστικές απόψεις της εποχής του αλλά με επιστημονικό τρόπο. Όχι εικονογραφικά -ως προς τη μορφολογία- αλλά ουσιαστικά προσπαθώντας  να  αποδώσει το λειτουργικό τους πνεύμα προσαρμοσμένο στις ελληνικές συνθήκες και τοπίο. Ιδιαίτερα επηρεασμένος από την ανύπαρκτη -στην Ελλάδα βιομηχανική ορθότητα των δομικών υλικών και κατασκευών της εσπερίας, ανέπτυξε εξαιρετικά το μάθημα της Οικοδομικής με άπειρα παραδείγματα παραδοσιακών και σύγχρονων κατασκευών ενώ    υπήρξε για 17 ολόκληρα χρόνια (1937-1953) επικεφαλής της Ειδικής Υπηρεσίας Μελετών και Κατασκευών του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας με αντίστοιχα νοσοκομειακά έργα και έργα Κοινωνικής Πρόνοιας.

Ολοκληρώνοντας ο Κυριάκος  τις σπουδές του το 1963, ορίστηκε επιμελητής στην Έδρα Οικοδομικής της Σχολής Αρχιτεκτόνων, θέση που διατήρησε επί δέκα χρόνια ενώ παράλληλα δημιούργησε το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο με  μόνιμο ισότιμο συνεργάτη τη γυναίκα του και σύντροφό του  αρχιτέκτονα Αντέλα Κυριακίδη -Παΐζη. Πάρα πολλοί  συνεργάτες – αρχιτέκτονες, που μαθήτευσαν κοντά τους, αποτέλεσαν στη συνέχεια, ακόμα και   τώρα τους επικεφαλής μεγάλων αρχιτεκτονικών γραφείων της χώρας.

Ο συνάδελφος του  Κυριάκου και επίσης εξαιρετικός αρχιτέκτων Δημήτρης Κονταργύρης που δούλευε και αυτός στο γραφείο Μπίρη μου ανέφερε επί λέξει :  O Κυριάκος και εγώ μάθαμε αρχιτεκτονική από τον Κυπριανό.  Η ενασχόληση του Κυριάκου με τα Νοσοκομειακά[1] κατά βάση κτίρια και όχι μόνο (αλλά και με  μεγάλα και πολύπλοκα θέματα της αρχιτεκτονικής κτίρια γραφείων [2], ξενοδοχεία, κτίρια κατοικιών και άλλα) και την προσήλωση στη λεπτομέρεια ανάγεται σε αυτή τη μαθητεία. Εξ ου και η αρχιτεκτονική του φέρνει το αποτύπωμα του μοντερνισμού στην Ελλάδα με εκσυγχρονιστικό τρόπο και αναγόρευση της Λεπτομέρειας στην κορωνίδα της Αρχιτεκτονικής του.

Ο Κυριάκος εκτός από το αρχιτεκτονικό ταλέντο και την απίστευτη επιμονή στο καλό αποτέλεσμα – από το αρχικό σκίτσο μέχρι την οικοδομική λεπτομέρεια- ήταν πάρα πολύ καλός στις κοινωνικές σχέσεις. Με όλους . Τον θαύμαζα μου ανέφερε ο Κονταργύρης. Ήρθε στην Ελλάδα χωρίς καμμιά επαφή με την Αθηναϊκή κοινωνία και κατάφερε με το ταλέντο του, την εργατικότητά του και   τη «διπλωματία» του να διακλαδωθεί παντού και να τάχει καλά με όλους. Με τους συνεργάτες, τους πελάτες, τους κατασκευαστές που φυσικά- ιδιαίτερα οι δυο τελευταίο-ι τον εξαντλούσαν μέχρι ρανίδας. Και αυτά χάρη στην ύπαρξη της Αντέλας που οργάνωνε το γραφείο και κρατούσε τις ισορροπίες…

Ήταν από τα πιο επιτυχημένα αρχιτεκτονικά ζεύγη. Από τις αρχές της δεκαετίας του 70 μέχρι πριν από λίγα χρόνια που οι αρρώστιες τους απομόνωσαν και την περασμένη εβδομάδα μας στέρησαν τον Κυριάκο, τον ενδιάμεσο στην αρχιτεκτονική των κοινωνικών έργων, από τον ελληνικό μοντερνισμό μέχρι σήμερα.

Καλό του ταξίδι…

Για τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων – Τμήμα Αττικής.

[1]  Το Νοσοκομείο Υγεία, το Μαιευτήριο Λητώ,  το Ιασώ, το Γενικό Νοσοκομείο Θριασίου, το Ναυτικό Νοσοκομείο Νοσοκομείο Αθηνών, Ιασώ Παιδιατρική Κλινική στο Μαρούσι, Ιασώ Θεσσαλίας στη Λάρισα, Athens Eye Hospital (Οφθαλμολογική κλινική στη Γλυφάδα) και άλλα.

[2] Glaxo, κτίριο γραφείων στο Μαρούσι, Ankora, γραφείων στη Γλυφάδα, Πλατεία-επιχειρηματικό κέντρο στη Θεσσαλονίκη, Bayer – κτίριο γραφείων στο Μαρούσι, Κρητικά Ακίνητα, Εμπορικό Κέντρο στα Χανιά  και πολλά ακόμη.