… αυτοί που φεύγουν

Αλέξανδρος Τομπάζης (1939-2024)

Πέθανε σε ηλικία 85 ετών ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης. Ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους Έλληνες αρχιτέκτονες, γνωστός για το πρωτοποριακό του έργο και τη συμβολή του στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική.

Γεννημένος στις Ινδίες το 1939, μετακόμισε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1947. Ήταν αριστούχος απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ (1962). Την περίοδο 1963 – 1965 ήταν επιμελητής στον Τομέα Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων του ΕΜΠ. Από το 1964 έως το 1966 εργάστηκε ως επιστημονικός βοηθός του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, όπου ασχολήθηκε με θεωρητικές μελέτες και έρευνα. Το 1963 ίδρυσε το Γραφείο Μελετών “Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη” και είχε αναλάβει αρχιτεκτονικά έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Από τη δεκαετία του ’70 και μετά ασχολήθηκε κυρίως με την αρχιτεκτονική με έμφαση στον βιοκλιματικό σχεδιασμό και εφάρμοσε τις αρχές αυτού σε μεγάλη κλίμακα. Αρχιτεκτονικά έργα και κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε εκδόσεις εντός και εκτός Ελλάδος, σε αρχιτεκτονικά περιοδικά, τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο καθώς και σε πρακτικά συνεδρίων.

Ο Αλέξανδρος Τομπάζης σχεδίασε εξαιρετικά κτίρια, όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Εντυπωσιακές κατοικίες, εκπαιδευτικά κτίρια, γραφεία, νοσοκομεία αλλά και τόποι λατρείας φέρουν την υπογραφή του.

Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο περίφημος ρωμαιοκαθολικός ναός της Αγίας Τριάδας στη Φάτιμα της Πορτογαλίας, η Ευαγγελική Σχολή στη Νέα Σμύρνη, η επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών, το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών κ.ά.

Είχε λάβει μέρος ως κριτής σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και σε επιτροπές ειδικών σε θέματα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Υπήρξε επισκέπτης εξεταστής των Σχολών Αρχιτεκτονικής του Δουβλίνου και του Strathclyde στη Γλασκώβη. Είχε δώσει διαλέξεις σε περισσότερες από 24 χώρες. Είχε τιμηθεί σε περισσότερους από 95 πανελλήνιους διαγωνισμούς με πρόσκληση και σε 15 διεθνείς διαγωνισμούς.

Η εξόδιος ακολουθία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024, στις 10:00 πμ, στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.

Ο ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στους οικείους του.

Ο Πρόεδρος ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ Δημήτρης Ξυνομηλάκης εκφώνησε τον ακόλουθο επικήδειο:

“Με πλήρη συναίσθηση της αξίας και της βαρύτητας των λέξεων, επιτρέψτε μου να σκιαγραφήσω την μορφή ενός κορυφαίου, υπέροχου αρχιτέκτονα, δάσκαλου του βιοκλιματικού σχεδιασμού, του τεχνολογικού νεωτερισμού, πρωτοπόρου, παθιασμένου με αυτό που ξέρει να κάνει και να δημιουργεί με ένα μοναδικό τρόπο.
Τα έργα του, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μοναδικά δείγματα αρχιτεκτονικής, εκπέμπουν την ηρεμία, την απλότητα και την ευγένεια ενός άξιου πρεσβευτή της Ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Ως Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων σας διαβεβαιώνω πως αισθανόμαστε περήφανοι όταν συνάδελφοί μας αναγνωρίζονται παγκοσμίως για το έργο τους, και ιδιαίτερα όταν αυτό συνδυάζεται με την αγάπη για τον άνθρωπο, τη βιωσιμότητα του πλανήτη και τις ανησυχίες τους για τις επόμενες γενεές.
Δεν θα πάψουμε να παρακολουθούμε, να μελετάμε, να μαθαίνουμε από τα έργα, τις αρχές και τις κοινές αξίες που παραμένουν τόσο σημαντικές και επίκαιρες. Θα συνεχίσουμε να είμαστε μαζί προσπαθώντας να ερμηνεύουμε τις σκέψεις και τα μηνύματα σας, σε έναν ανοιχτό και συνεχή αρχιτεκτονικό διάλογο. Δεν θα θέλαμε να σας αποχαιρετήσουμε γιατί έχουμε και θα έχουμε πολλά ακόμα να πούμε και να μάθουμε.
Δεν αποχαιρετάς κάποιον που σε πείσμα των καταστάσεων δεν θέλεις να χάσεις.
Δημήτρης Ξυνομηλάκης”