Τα μέλη του Open Korinthos* μιλούν στον Ανθόκοσμο

Το Openkorinthos αποτελεί μια πρωτοβουλία δημοτών της Κορίνθου. Δημιουργήθηκε το 2013 και επιχειρεί μέσω μιας καλά οργανωμένης ψηφιακής πλατφόρμας να διευκολύνει την ενεργή πρόσβαση των δημοτών στη διοίκηση και στο σχεδιασμό του Δήμου Κορινθίων.

Πώς η πρωτοβουλία σχεδιάζει και αναζητά την πρόσβαση των πολιτών στα κοινά;

Η πρωτοβουλία του Openkorinthos υποστηρίζει ένα μοντέλο λειτουργίας των τοπικών κοινωνιών αντίθετο στο δημαρχοκεντρικό, που όλοι βιώνουμε για δεκαετίες. Πιστεύουμε σε έναν σταδιακό μετασχηματισμό παρά σε μια ξαφνική ανατροπή. Η πρόσβαση των πολιτών σχεδιάζεται λαμβάνοντας μεν υπόψη το θεσμικό καλλικρατικό πλαίσιο, αλλά πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, στη συμμετοχή, με δυο εφαρμογές: η πρώτη χρησιμοποιεί χάρτες όπου ο εγγεγραμμένος χρήστης μπορεί να καταγράψει ένα πρόβλημα σε δημόσιο χώρο, είτε πρόκειται για τη γειτονιά του είτε για το κέντρο της πόλης, και αφού αυτό επιβεβαιωθεί μεταφέρεται στο Δήμο και αναμένει απάντηση· η δεύτερη αφορά τη «δημοσιογραφία των πολιτών», ο καθένας μπορεί να σχολιάσει κάτι που είδε, άκουσε, κατέγραψε στην καθημερινή του δραστηριότητα, το οποίο αφού επιβεβαιωθεί δημοσιεύεται στην ημερήσια ενημέρωση: μια είδηση από τους πολίτες προς τους πολίτες.

Αναζητούμε τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που προσφέρει δυνατότητες στον πολίτη για να συνδιαμορφώσει την εικόνα της πόλης μέσω της ενημέρωσης. Με τον τρόπο αυτό συμμετέχει ενεργά στην ταυτότητα της περιοχής και στη διαμόρφωση της καθημερινότητάς του.

Επιχειρείτε την πρόσβαση στην πόλη με μια δράση αντίθετη στο μοντέλο διοίκησης και σχεδιασμού (από επάνω προς τα κάτω). Ποια είναι τα προβλήματα ή οι ευκολίες που συναντήσατε;

Τα προβλήματα είναι αρκετά. Κατ’ αρχάς πρόκειται για μια καινοτόμο πρωτοβουλία, ιδιαίτερα για τα δεδομένα της περιφέρειας, οπότε λογικά οι πολίτες αρχικά δυσπιστούν σε κάτι που δεν φαίνεται οικείο. Η πελατειακή σχέση μεταξύ αρκετών θεσμικών παραγόντων (κόμματα, τοπικοί παράγοντες, κ.λπ.) και μέρους των πολιτών συνεχίζει να υφίσταται, με αποτέλεσμα να υπάρχουν άτυπες γραμμές αποκλεισμού. Γενικά απαιτείται χρόνος και συνέπεια για να μπορέσει η πρωτοβουλία να εξελίξει τις δυνατότητές της –κυρίως στη δημιουργία συνεργατικής κουλτούρας, που δεν υπήρχε στην Ελλάδα προ κρίσεως–, αλλά και χρήμα από τους συμμετέχοντες, μια και η προσπάθεια είναι εθελοντική.

Όσον αφορά τις ευκολίες, θεωρούμε ότι η σημαντικότερη είναι η ανταπόκριση κάποιων ΜΜΕ στην Αθήνα, που αγκάλιασαν με αφιερώματα την προσπάθεια. Αντίθετα, στην Κόρινθο δεν έχει γραφτεί ούτε μία γραμμή από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης για την προσπάθειά μας.

Συμμετέχετε σε ένα πρότζεκτ που διαμορφώνει σταδιακά την πρόσβαση στην πόλη χωρίς να γνωρίζει και να αναζητά τη μορφή ενός τελικού αποτελέσματος. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

Η πρωτοβουλία ως ιδέα δεν αγνοεί τη λογική των στρατηγικών επιλογών μιας περιοχής (εφόσον υπάρχουν). Στην περίπτωση της δικής μας περιοχής είναι δυσδιάκριτο στον πολίτη ποιες είναι αυτές οι επιλογές, ποιοι και πότε τις αποφάσισαν, με ποια δεδομένα και στόχους.

Το πρότζεκτ βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Δεν πρέπει να παρερμηνευθεί ως μια προσπάθεια που δεν ξέρει πού θέλει να πάει. Υπάρχουν άξονες και στρατηγικές προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις, πρεσβεύοντας συγκεκριμένες αξίες. Χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου εγχειρήματος ανοικτού σχεδιασμού είναι πως οι πολίτες που συμμετέχουν ενεργά θέλουν να έχουν την αίσθηση ότι, ακόμη και χωρίς τελικό στόχο, υπάρχουν ενδιάμεσοι σταθμοί-στόχοι που κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον.

Οι αναφορές σας;

Είχαμε ερευνήσει το μοντέλο των ανοιχτών και έξυπνων πόλεων για ένα χρόνο πριν ξεκινήσουμε. Οι αναφορές μας είναι στην πλειονότητά τους από το εξωτερικό – και κυρίως τη Βόρεια Ευρώπη. Υπάρχει τεράστια διαφορά κουλτούρας και η προσέγγιση προσπαθεί να προσαρμοστεί στα τοπικά δεδομένα. Διαπιστώνουμε ότι τα πάντα κρίνονται στη συμμετοχή και όχι στα τεχνολογικά επιτεύγματα. Είναι ένας μαραθώνιος που χρειάζεται το χρόνο του για να εξελιχθεί.

Οι συμβουλές σας για αντίστοιχες πρωτοβουλίες;

Συνοπτικά αναφέρουμε την οργάνωση, την ύπαρξη στρατηγικού αλλά και επικοινωνιακού σχεδίου, τη διάθεση συνεργασίας με φορείς, εθελοντικές ομάδες, θεσμικούς παράγοντες και τοπικά ΜΜΕ, κυρίως όμως υπομονή και πίστη. Υπομονή για την αποδοχή ενός εγχειρήματος που εξαρχής δεν μπορεί να είναι μαζικό, αλλά και πίστη ότι αυτό στο οποίο συμμετέχουμε μπορεί να φέρει κάποιο αποτέλεσμα.

*Π. Σταυροπούλου (δικηγόρος), Κ. Ρομπόρας (web developer), Ν. Κολόκας (αρχιτέκτονας)

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Περιοδική Έκδοση “αρχιτέκτονες”, τεύχος 09, Φεβρουάριος 2014