29-01-1991: Μία ωραία Συζήτηση με αφορμή την Παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη στο ΔΣ του ΣΑΔΑΣ και την Πρότασή του για Δημιουργία Μόνιμου Πολιτιστικού Κέντρου στους Δελφούς.                                                                           

Από τις σημειώσεις της Ελένης Μπούτου Λεμπέση αναπλ. Μέλους ΔΣ ΣΑΔΑΣ το 1991.

Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν Υπουργός Πολιτισμού και στο ΔΣ ΣΑΔΑΣ Μέλη ΔΣ ήταν: Βούλγαρης, Γεωργακόπουλος, Σελιανίτης, Λεμπέση, Γκάρτζος, Ταβλαρίδης.

Μ. Θεοδωράκης: Συνισταμένη δυνάμεων Κεφαλαίου και αγοράς προωθούν την εξέλιξη στην Ευρώπη. Ρόλος του Κράτους διαιτητικός => Ισορροπία
Στόχοι εκδημοκρατισμού και διεκδικήσεις εργαζομένων ήδη κατακτήθηκαν.

Η Ευρωπαϊκή πραγματικότητα  ξεπέρασε τα αιτήματα των κομμάτων και γι αυτό κατέρρευσαν. Με την ώθηση στον καταναλωτισμό όμως υπάρχει έλλειψη ελεύθερου χρόνου και επομένως πολιτισμού.

Στο Συνέδριο των Δελφών θα κληθούν οι Ηγέτες να μιλήσουν για τον πολιτισμό. Το Κεφάλαιο θα συμβιβαστεί στη νέα πραγματικότητα και θα στραφεί εκεί για κέρδος. Δεν θέλουμε την τέχνη για να εξωραΐσουμε την άσχημη πραγματικότητα, αλλά για να την αλλάξουμε. (παράδειγμα με περιφερειακές πρωτοβουλίες, συναυλίες, θέατρα, κλπ). Δεν υπάρχει σήμερα πάλη των τάξεων, η πάλη είναι στο κεφάλαιο με την αγορά. Η Αρχαία Αθήνα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου για τον πολιτισμό.  Η έντεχνη Τέχνη γίνεται – δομείται, γύρω από νησίδες ολιγαρχίας. Σήμερα φθάσαμε να μην έχουμε ανθρώπους εκτός του κύκλου της παραγωγής και ούτε οργανωμένες ομάδες για να απευθυνθεί η έντεχνη τέχνη.

[(Μάθημα φούγκας στην Ικαρία) Βιβλίο Αντιμανιφέστο (Μ. Θεοδ.) Συζήτηση με Miteran, Υπ. Πολιτ. Ισπανίας, Σουηδία και Γερμανία (παραχώρηση κάποιων στρεμμάτων σε κάθε κράτος για τη δική του μονάδα και στο κέντρο το κοινό κέντρο- 35 κράτη της Ευρώπης) να είναι έτσι ώστε να μην μπούμε πάλι στη λογική της καπιταλιστικής πόλης => Πολιτιστική Ολυμπιάδα κάθε 4 χρόνια]

Σελιανίτης: Γιατί ξεπερνάμε το σκαλοπάτι της οργάνωσης σε επίπεδο χώρας??

Λεμπέση: Υπάρχει θέμα χωροθέτησης. Αλλά πρέπει να βρεθεί και ο ρόλος και η απασχόληση του συνόλου.

Βούλγαρης Αλ.: Το σχέδιο είναι αισιόδοξο αλλά και ελκυστικό- Χωροθέτηση- Οικονομικά.

Μ. Θεοδωράκης: Αν αποφασιστεί θα πρέπει να το χρηματοδοτήσει η Κυβέρνηση συν ΕΟΚ & χώρες που συμμετέχουν και είναι παραγωγική επένδυση.

Πλατσάκης: Είναι σημαντικό το πως θεμελιώνεται η ιδέα. Μήπως όμως η έλλειψη ελεύθερου χρόνου δημιουργήσει ένα κέντρο για μία ελίτ που δεν θα έχει δεσμούς με τον κόσμο?

Μ. Θεοδωράκης: Ο ελεύθερος χρόνος είναι επικίνδυνο πράγμα για τις εξουσίες. Σε Εθνική βάση –διακομματική επιτροπή- Ινστιτούτο Πολιτισμού. Οι Έλληνες Αρχιτέκτονες πρέπει να έχουν πρωτεύοντα λόγο.

Γεωργακόπουλος Τάκης: Θέματα ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο χωρίς γαιωπολιτικούς φραγμούς. Άρα αυτή την περίοδο αν δεν μπούμε σε μια νέα ισορροπία είναι πολύ δύσκολο να πούμε ότι έχουμε δεδομένο τον ελεύθερο χρόνο. Ο στόχος είναι στρατηγικός και πιθανά να αφορά την άλλη γενιά. Οι ηγέτες δεν είναι σε θέση σήμερα να επιβάλλουν ή να προγραμματίσουν παρά μόνο να αποδεχτούν. Είναι θέμα πολιτιστικού και πολιτικού ακόμη και θα έπρεπε να το παλεύει ο Μ.Θ. από ένα μετερίζι πιο ελεύθερο.

Μ. Θεοδωράκης: Έχουμε ανομοιογενή Ευρώπη. Εξαρτάται από τα Διεθνή. Ακόμη η Ευρώπη δεν μπορεί να αδιαφορεί για τα προβλήματα του τρίτου κόσμου.

Κ. Γκάρτζος (?) : Μελέτη ΕΠΑ της περιοχής. Με καθησύχασε ότι είναι δυνατόν να μπει στην ευρύτερη περιοχή. Απαιτείται Χωροταξική μελέτη σε σχέση με την περιφερειακή ανάπτυξη. Την Λάκκα την διεκδικούν τρομερά συμφέροντα. Προστατεύεται χάρις και στην Αρχαιολογική υπηρεσία η οποία δεν επέτρεψε καμία επέκταση. Αυτό δείχνει πόσο η πολιτεία είναι αρνητική στο να χτίσει οτιδήποτε εκεί. Ή θα πάμε με «φρυδάκια» όπου δεν χωράει ή στον «κεδριά» (?) = ύψωμα. Ο δρόμος έχει σταματήσει γιατί δεν μπορεί να περάσει.

Σελιανίτης: Φοβάμαι ότι μια τέτοια προσπάθεια θα σημαδευτεί από την πολιτεία της Κοινωνίας που θα την παράγει, που σήμερα είναι άρρωστη και θα καταλήξει να αποτελέσει ένα σύμβολο Ευρωπαϊκού μεγαλοϊδεατισμού. Έξω από τα συγκεκριμένα πολιτικά πλαίσια ίσως θα είχε μεγαλύτερες ελπίδες. Θα γίνει καταναλωτικό.Εναλλακτική λύση κάτι σαν τη δεκαετία του ΄60. Υπάρχει και η κοινωνική αριστερά εκτός από την πολιτική. Ο πόλεμος του κόλπου θα δημιουργήσει τέτοιες ανακατατάξεις και η Ευρώπη δεν θα έχει το πολιτικό-ηθικό κύρος να υποστηρίξει μια τέτοια ιδέα αφού συνέβαλε στον πόλεμο, όπου διακυβεύτηκαν η καταστροφή του κόσμου.

Μ. Θεοδωράκης: Και τι θα γίνουν οι πνευματικοί άνθρωποι. Πρέπει να βρεθεί τρόπος να κινητοποιηθούν.Τα κόμματα δεν έδωσαν μια δελεαστική πρόταση. Μια Νεολαία που μπαίνει στην παραγωγή και στα κόμματα είναι χαμένη. Θέλει πνευματικούς ηγέτες.

Σελιανίτης: Γιατί δεν προτείνετε να γίνεται μία ομιλία ή μουσική 1 ώρα την εβδομάδα στα σχολεία. Είναι άλλο ο φορέας της εξουσίας – κυβερνητική πρωτοβουλία.

Μ. Θεοδωράκης: Παιδεία ανάλογα με το τι πολίτη θέλουμε να κάνουμε.

Ταβλαρίδης: Υπάρχει μια διαφορά ότι εδώ σαν Δ.Σ. θα πάρουμε θέση επομένως πρέπει να γίνει προσπάθεια να τα βρούμε πολιτικά και με την Ευρώπη. Το Λαϊκό κίνημα δεν είναι σε θέση να κάνει αυτή την προσπάθεια. Αλλά η τελική πρόταση με το βάρος της αυτή την Ιστορική στιγμή δεν θα βοηθήσει. Θα γίνει άλλοθι για εγκλήματα ακόμη και πολιτιστικά. Όταν οριοθετούμε και συμβολίζουμε, η ίδια αυτή υπόθεση θα υψώσει τοίχο.

Μ. Θεοδωράκης: Όλα αυτά είναι υπαρκτά. Να γίνει συζήτηση σε Εθνικό επίπεδο.

Πρόεδρος Βούλγαρης Αλ.: Δεν θα ήθελα ένα καινούργιο χωριό. Υπάρχουν εγκαταλελειμμένα χωριά που μπορούν να αξιοποιηθούν.

Μ. Θεοδωράκης: Ο Λογοθ.(?) έχει την ιδέα να βάλει ελικόπτερα 140 θέσεων για να πηγαίνουν στα νησιά. Τρίγωνο Ολυμπία – Δελφοί – Επίδαυρος. Να ξεκινήσουμε με το Συνέδριο.

—————————————————————————-

(Λεμπέση σήμερα 2021, 30 χρόνια μετά: Οι παρεμβάσεις των συναδέλφων ήταν εξαιρετικές. Μπορεί ο πολιτισμός να είναι κερδοφόρος?- Ε ναι, το βλέπουμε να γίνεται ήδη σήμερα σε πολύ μεγάλη κλίμακα  από τα διάφορα Πολιτιστικά Ιδρύματα.)

Το 1977, με το Νόμο 645 ιδρύεται το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού και υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο, σκοπός του Ε.Π.Κε.Δ. είναι η «εξυπηρέτησις διεθνούς πολιτιστικού συμφέροντος» και «η ανάπτυξις των κοινών πολιτιστικών στοιχείων, τα οποία ενώνουν τους λαούς της Ευρώπης» με «σύνταξιν μελετών Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, την διοργάνωσιν συναντήσεων και πάσης φύσεως δραστηριοτήτων πολιτιστικού περιεχομένου…». Αυτές τις μέρες μάλιστα (10 ως 15/5/2021) συνεδρίασε στο Ζάππειο το Οικονομικό Forum των Δελφών.