γράφει η Aγγελική Ζερβού

(Επανα)ανακαλύπτοντας την ιδιαίτερη ταυτότητα κάθε πόλης 
Η 3η διοργάνωση του UT στο Λονδίνο

Το Urban Transcripts είναι μια ανεξάρτητη συλλογική πρωτοβουλία που γεννήθηκε μέσα από την επιθυμία δημιουργίας νέων τρόπων και «εργαλείων» προσέγγισης και μελέτης του σύγχρονου αστικού περιβάλλοντος.

Με αφετηρία την πρώτη διοργάνωση του Urban Transcripts στην Αθήνα το 2010, κάθε χρόνο ένα ανοιχτό διεθνές κάλεσμα απευθυνόμενο σε μεγάλο εύρος επιστημονικών κλάδων προσελκύει πλήθος συμμετοχών διαφορετικών θεωρητικών και πρακτικών προσεγγίσεων. Η θεματολογία συνδέεται με μια συγκεκριμένη κάθε φορά πόλη, στην οποία λαμβάνουν χώρα όλες οι εκδηλώσεις που συναποτελούν την ετήσια διοργάνωση. Από το 2011, το Urban Transcripts είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Δυνατότητα απόκτησης της ιδιότητας μέλους δίνεται σε όλους όσων η δουλειά έχει παρουσιαστεί σε κάποια εκδήλωση του Urban Transcripts καθώς και σε παλιούς και τρέχοντες συνεργάτες.

Όπως αναφέρει ο επικεφαλής της ομάδας Γιώργος Παπαμανουσάκης: «Αυτό που έχει επιτευχθεί τα δύο τελευταία χρόνια είναι η διεύρυνση του δικτύου των συνεργατών μας γεωγραφικά και επιστημονικά, η πραγματοποίηση ολοένα και πιο σύνθετων projects, η αναγνωρισιμότητα του UT ως οργανισμού και η αυξημένη συμμετοχή του κοινού και των παραγόντων της πόλης σ’ αυτές τις διοργανώσεις».

Στόχος του Urban Transcripts είναι η δημιουργία ενός σημείου συνάντησης διαφορετικών επιστημονικών προσεγγίσεων από την αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό μέχρι τις πολιτιστικές σπουδές, τις τέχνες και τις κοινωνικές επιστήμες, επιδιώκοντας τη διερεύνηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και εναλλακτικών οπτικών που συμβάλλουν σε μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση των σύγχρονων πόλεων.

Μετά την Αθήνα και τη Ρώμη, το Λονδίνο ήταν η πόλη που επιλέχθηκε για το 2012.

Σύμφωνα με τον Γιώργο Παπαμανουσάκη: «Στην περίπτωση του Λονδίνου, το “(n)ever changing city” αναφέρεται ακριβώς στην ιδιαίτερη “χάρη” του Λονδίνου να αλλάζει συνεχώς και να διατηρεί και μια πρωτοπορία σε πολλαπλούς τομείς, κρατώντας μια εξαιρετικά ανθεκτική “παραδοσιακή” έως και γραφική σχεδόν εικόνα».

Στο συνέδριο και την έκθεση παρουσιάστηκαν 13 συμμετοχές από τους τομείς αρχιτεκτονικής και αστικού σχεδιασμού, θεωρίας και ακαδημαϊκής έρευνας, τέχνης και δημιουργικών μέσων, ενώ η διοργάνωση συμπληρώθηκε από workshop με 28 συμμετέχοντες από την Αγγλία και το εξωτερικό.

Το workshop, υπό την καθοδήγηση 17μελούς ομάδας επαγγελματιών αρχιτεκτόνων, ερευνητών αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, καλλιτεχνών και γλωσσολόγων, ασχολήθηκε με τρέχοντα ζητήματα του Λονδίνου, συνδυάζοντας επισκέψεις και επιτόπιες έρευνες, επαφές με κατοίκους και αρμόδιους φορείς, κοινωνικές εκδηλώσεις και ομαδική εργασία στο studio. Το ενδιαφέρον αρκετών από τις ομάδες εργασίας του workshop επικεντρώθηκε στην περιοχή του Hackney Wick στο ανατολικό Λονδίνο και το φαινόμενο του εξευγενισμού της (gentrification) λόγω της γειτνίασής της με τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις, ενώ άλλες ασχολήθηκαν με κεντρικά σημεία της πόλης όπως η Trafalgar Square, το City και το Borough Market.

Ένα από τα στοιχεία που προσδιορίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Urban Transcripts είναι το ευρύ φάσμα διαφορετικών ενδιαφερόντων και προσεγγίσεων που καταφέρνει να συγκεντρώσει. Αν και κάθε χρόνο υπάρχει κοινή προβληματική και αντικείμενο διερεύνησης, κάθε συμμετοχή και κάθε ομάδα εργασίας ακολουθεί διαφορετικούς τρόπους ερμηνείας, μεθοδολογίες και μέσα εργασίας, συνθέτοντας μια σειρά προσεγγίσεων που αλληλοσυμπληρώνονται.

Επιπλέον, η δημιουργία ενός ανεξάρτητου διεθνούς δικτύου συνεργατών που εμπλουτίζεται συνεχώς μέσα από την ίδια τη δραστηριότητα του οργανισμού αναδεικνύει το Urban Transcripts σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πλατφόρμα διαλόγου και εργασίας πάνω στα σύγχρονα αστικά ζητήματα.

Τα δυο αυτά στοιχεία αποτελούν τη συμβολή του Urban Transcripts στο ευρύτερο πλαίσιο του διαλόγου για τις πόλεις και για τον Γιώργο Παπαμανουσάκη: «Σίγουρα μια προσέγγιση με διεπιστημονικό εύρος στερείται ίσως εξειδικευμένου αναλυτικού βάθους, όπως και μια συμμετοχική διαδικασία στερείται ίσως εγκυρότητας/αναγνώρισης κατεστημένων “ειδικών”. Όμως η ίδια η πόλη δε δημιουργείται από μια συμμετοχική διαδικασία όπου συνευρίσκονται πολίτες διαφορετικών “ειδικοτήτων”; Για μας λοιπόν έχει ιδιαίτερη αξία μια τέτοια προσέγγιση στο αστικό φαινόμενο, ως αντίβαρο της εντεινόμενης εξειδίκευσης και διάσπασης που επικρατεί στην έρευνα και την πρακτική γύρω από την πόλη».

Η ύπαρξη τέτοιων ανεξάρτητων πρωτοβουλιών απευθυνόμενων σε διαφορετικές επιστημονικές περιοχές και ανοιχτών στη συμμετοχή και συνδιαμόρφωση κοινών πλαισίων διαλόγου είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική και απαραίτητη στο σημερινό περιβάλλον του ανταγωνισμού δημιουργικών-επιχειρηματικών ιδεών και της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας.

Home

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην  Περιοδική έκδοση, τεύχος 01, Απρίλιος 2013