Προς:
Δήμο Τεμπών
– Γραφείο Δημάρχου, κου Κωνσταντίνου Κολλάτου
– Τεχνική Υπηρεσία
Μακρυχώρι Λάρισας, 40006 Λάρισα

Κοινοποίηση:
– Μέλη αρμοδίου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΣΑ)
– Μέλη αρμοδίου ΣΥΠΟΘΑ

Θέμα:  «Τουριστική Αξιοποίηση» της κοιλάδας των Τεμπών

Το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ), σε συνέχεια ενημέρωσής του από τον Τοπικό του Σύλλογο και με αφορμή τις σχετικές με το θέμα εξαγγελίες σας για την εκπόνηση σημαντικών αρχιτεκτονικών μελετών ιδιαίτερης σπουδαιότητας για την Τουριστική Αξιοποίηση της κοιλάδας των Τεμπών, θεωρεί ότι θα έπρεπε να εφαρμόζεται, σύμφωνα και με τη σχετική νομοθεσία, η διαδικασία διενέργειας διαγωνισμού μελετών με το σύστημα των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών (Υ.Α. Αριθμ. πρωτ. οικ. 26804, Νέο πλαίσιο διενέργειας των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και γενικά των διαγωνισμών μελετών με απονομή βραβείων, ΦΕΚ 1427/Β/16-6-2011).

Οι Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί είναι υποχρεωτικοί για όλα ανεξαιρέτως τα έργα που αφορούν σε δημόσιους χώρους, κτιριακά, έργα διαμόρφωσης/ανάπλασης ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, για θέματα αστικού σχεδιασμού καθώς και για πολεοδομικές και χωροταξικές προτάσεις στρατηγικής ανάπτυξης διαφόρων περιοχών.

Η με Α.Π. οικ. 26804 Απόφαση Υ.ΠΕ.Κ.Α. περί Νέου Πλαισίου διενέργειας των Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών και γενικά των διαγωνισμών μελετών με απονομή βραβείων, όπως αυτή τέθηκε σε ισχύ στις 16-6-2011 (ΦΕΚ Β 1427/2011) με βάση την Εγκύκλιο 1 με αρ. πρωτ. 23932/16-05-2017 ΥΠΕΝ και τη σύμφωνη γνώμη ΕΑΔΗΣΥ, εξακολουθεί να ισχύει.

Επισημαίνεται επίσης το άρθρο 2 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης όπου ρητά αναφέρεται ότι:

«Οι διαγωνισμοί μελετών προκηρύσσονται υποχρεωτικά για μελέτες ή για σχέδια ιδεών κάθε αξιόλογου τεχνικού έργου… Η υποχρέωση τουλάχιστον για τα σχέδια ιδεών υφίσταται και στις περιπτώσεις που πρόθεση της διοργανώτριας αρχής είναι η σύνταξη της μελέτης από την ίδια» (βλ. παρ. 1).

«Αξιόλογο τεχνικό έργο θεωρείται κάθε έργο που έχει ευρύτερη κοινωνική, αρχιτεκτονική, πολεοδομική, συμβολική και περιβαλλοντική σημασία και η λειτουργία του, ο όγκος, η θέση ή άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του έχουν επίδραση στο ευρύτερο δομημένο ή φυσικό περιβάλλον…» (βλ. Παρ. 2).

Η πρόθεσή σας για τη δημιουργία ενός πολυθεματικού πάρκου κατά μήκος της κοιλάδας των Τεμπών αντιμετωπίζεται από το σύνολο της αρχιτεκτονικής κοινότητας με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Η κοιλάδα των Τεμπών, αποτελεί αναγνωρισμένο μνημείο της Παγκόσμιας Φυσικής Κληρονομιάς, το οποίο προφανώς δημιουργεί σημαντικές ευθύνες σχετικά με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις σ’ αυτήν. Κυρίως όμως επιβάλει τον μέγιστο βαθμό διαφάνειας και διαβούλευσης, αποτελώντας μια από τις σημαντικότερες περιπτώσεις σχεδιασμού δημοσίου χώρου που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στη χώρα μας.

Ένα έργο τέτοιας αρχιτεκτονικής αξίας απαιτεί, βάση της ανωτέρω Υ.Α., τη διενέργεια Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού προσχεδίων που θα αφορά στο σύνολο της σχεδιαστικής πρότασης ή διαγωνισμό δύο φάσεων με περισσότερη εμβάθυνση σε επιμέρους παρεμβάσεις.

Η απαίτηση αυτή δεν αναιρείται από την κατά καιρούς εκφερόμενη πρόθεση για χρηματοδότηση των μελετών και των έργων από ιδιώτες, δεδομένου ότι αν και η πρακτική αυτή είναι θεμιτή δεν νομιμοποιείται να διαχειριστεί ανεξέλεγκτα ένα έργο τέτοιας κλίμακας και υπερτοπικής σημασίας. Κάτι τέτοιο είναι προφανές ότι αντιβαίνει στην καλή αρχιτεκτονική πρακτική, θέτοντας σε κίνδυνο την αρχιτεκτονική ποιότητα του τελικού αποτελέσματος, παρεκκλίνει από τις νόμιμες διαδικασίες και επίσης δημιουργεί σημαντικές συνθήκες αδιαφάνειας αποκλείοντας συναδέλφους από τη δυνατότητα σχεδιασμού ενός τέτοιου εμβληματικού χώρου.

Είμαστε υποχρεωμένοι λοιπόν ως Πανελλήνια έκφραση των αρχιτεκτόνων να σας ζητήσουμε επίσημη ενημέρωση γύρω από τις διαδικασίες που ήδη ακολουθούνται για το σχεδιασμό της Κοιλάδας των Τεμπών, καθώς και να σας τονίσουμε την ανάγκη διενέργειας Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για το σύνολο της μελέτης.

Επισημαίνεται επίσης ότι ο σύλλογος προκρίνει την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία διεξαγωγή διαγωνισμού προσχεδίων με δεσμευτική ανάθεση του συνόλου της μελέτης στο γραφείο με την πρώτη διακριθείσα πρόταση, όπως προβλέπεται και στην Υπ. Απόφαση

Θα θέλαμε να επισημάνουμε, ότι δεν αμφισβητούμε τα προσόντα όποιων άξιων συναδέλφων εμπλέκονται στη μέχρι σήμερα επιλεγείσα από τον Δήμο σας διαδικασία, αλλά εμμένουμε στη τήρηση των προβλεπόμενων από τη σχετική νομοθεσία, καθώς η πρακτική των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών εξασφαλίζει μια ιδιαίτερη ποιότητα σχετικά με το παραγόμενο αρχιτεκτονικό έργο, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Τα παραγόμενα από τους Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς έργα λειτουργούν συνήθως σαν τοπόσημα, προάγουν τον αρχιτεκτονικό διάλογο και διαμορφώνουν το αισθητικό κριτήριο των πολιτών. Επίσης συμβάλλουν στην προάσπιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των συναδέλφων και ιδιαίτερα των μελών της τοπικής κοινότητας που αποφάσισαν να στηρίξουν με την παρουσία τους τον τόπο τους.

Πιστεύουμε στη θετική ανταπόκριση από πλευράς σας, στα πλαίσια ενός καλοπροαίρετου διαλόγου και μιας καλής συνεργασίας που αντιστοιχεί και χαρακτηρίζει τις προσθέσεις μας.

Με εκτίμηση,

Για το Διοικητικό Συμβούλιο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ

Ο Πρόεδρος
Δημήτρης Ξυνομηλάκης